Bu çalışma, bir ders kitabı değildir. Elbette ki yabancı dil öğretimi dil bilgisi ağırlıklı
olarak yapılmaz. Dil öğretimi bir bakıma bilinçaltını yıkama eğitimidir. Çocuk yaşlarda
her şey sorgulanmadan kolayca öğrenilebilir fakat büyüdükçe neden sorusu sorulmaya
başlanır ve her şeyde bir mantık aranır. Yabancı dil öğreten herkes bilir ki öğrenciler “Bu neden böyle?” diye sorarlar. Türkçe eklemeli bir dil olduğu için eklerin cümleye kattığı anlamlara da hâkim olmak gerekir. Dil bilgisi öğretiminde özellikle A1-A2 seviyesinde içinde bulunulan ortama uygun olarak en yakın kaynaklar ders malzemesi olarak seçilmelidir.
Bu sebeple bu çalışmada örnekler, rahatlıkla somutlandırılabilecek, bir sınıf ortamında
kolaylıkla ulaşılabilecek kaynaklar göz önüne alınarak verilmeye uğraşılmıştır.
Bu çalışmada 12 ünite bulunmaktadır. Ünitelere çeşitli başlıklar verilmiş ve bu başlıklar
altında başlıkla bağlantılı olmayan fakat o bölümde anlatılması uygun görülen
konular da ele alınmıştır. Eser, İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı, Hitit, Yedi
İklim ders kitapları esas alınarak hazırlanmıştır. Eserde önce genel bilgiler ve örnekler
verilmiştir. Özellikle Notlar bölümünde üzerinde durulan konuyla ilgili bilinmesi gereken ipuçları verilmeye çalışılmıştır. Her ünitenin sonunda da alıştırmalar yer almaktadır. Ders kitaplarından farklı olarak A1-A2 seviyesinde bulunmaması gerektiği düşünülecek ya da ayrıntı olarak görülebilecek konulara da değinilmiştir. Bunun sebebi
metin odaklı ders işlendiğinde ister istemez karşılaşılan dil bilgisi kalıplarına kısaca
değinebilmektir. Örneğin şimdiki zaman konusunda -yor ekinin yanında -mAktA ekine
de değinilmiştir. Özellikle birçok metinde karşımıza çıkan -mAktA ekinin şimdiki zaman fonksiyonunda bir süreci anlattığı için bilinmesi gerektiği düşünülmüştür.
ÜNİTE 1
1.1. TANIŞMA, SELAMLAŞMA
1.1.1. Samimi İfade / Resmî İfade, Sen ve Siz Farkı
1.1.2. Tanışma, Selamlaşma, Vedalaşma, Teşekkür Etme, Özür Dileme, İyi Dilek Sözleri
1.1.3. Günler, Aylar, Mevsimler
1.1.4. Renkler
1.1.5. Ülkeler, Milliyetler, Diller
1.1.6. Yönler
1.1.7. Alıştırmalar
1.2. SESLER VE HARFLER
1.2.1. Harfler
1.2.1.1. Türk Alfabesi
1.2.2. Seslerin Özellikleri
1.2.2.1. Ünlü Harfler
1.2.2.2. Ünsüz Harfler
1.2.3. Alıştırmalar
1.3. TÜRKÇEDE ÇOKLUK
1.3.1. Çokluk Eki (+lAr)
1.3.2. Kalınlık İncelik Uyumu
1.3.3. Alıştırmalar
1.4. TÜRKÇEDE SORU
1.4.1. Soru Eki (mI/mU)
1.4.2. Düzlük Yuvarlaklık Uyumu
1.4.3. Soru Sözcükleri
1.4.4. Alıştırmalar
1.5. TÜRKÇEDE İŞARET ADILLARI
1.5.1. Bu, Şu, O İşaret Adılları
1.5.2. Burası, Şurası, Orası İşaret Adılları
1.5.3. Alıştırmalar
1.6. TÜRKÇEDE VAROLUŞ CÜMLESI
1.6.1. Var, Yok
1.6.2. Bulunma Durumu (Lokatif Hâli) (+DA)
1.6.3. Ünsüz Benzeşmesi
1.6.4. Alıştırmalar
1.7. SIFATLAR
1.7.1. Niteleme Sıfatları
1.7.2. Sıfat Yapan +lI/+lU Eki
1.7.3. Sıfat Yapan +sIz/+sUz Eki
1.7.4. Alıştırmalar
1.8. TÜRKÇEDE SAYILAR
1.8.1. Asal Sayılar
1.8.2. Sıra Sayıları (+(I)ncI/+(U)ncU)
1.8.3. Ünlü Türemesi
1.8.4. Üleştirme Sayıları (+Ar/+şAr)
1.8.5. Alıştırmalar
1.9. SÖZCÜK TÜRLERI
ÜNİTE 2
2.1. TÜRKÇEDE AD CÜMLESI
2.1.1. Türkçede Ad Cümlesi (Koşaç Cümlesi / İmek Eylemi)
2.1.1.1. Haber Kipi (Şimdiki Zaman / Geniş Zaman)
2.1.2. Meslekler
2.1.3. [y] Ünsüzü Türemesi
2.1.4. Alıştırmalar
ÜNİTE 3
3.1. TÜRKÇEDE EYLEM CÜMLESI
3.1.1. Mastar Eki (-mAk)
3.1.2. Temel Eylemler
3.1.3. Şimdiki Zaman (genel) (-yor)
3.1.4. Ünlü Daralması
3.1.5. Yönelme Durumu (Datif Hâli)
3.1.6. Ünsüz Yumuşaması
3.1.7. Ayrılma Durumu (Ablatif Hâli) (+DAn)
3.1.8. Belirtme Durumu (Akuzatif Hâli) (+I/+U)
3.1.9. -mAk istemek
3.1.10. Şimdiki Zamanı Karşılayan Diğer Ekler
3.1.10.1. -mAktA (resmî)
3.1.10.2. -mAdA
3.1.11. Bağlaçlar 1 (ve; veya, ya da; ama, fakat, lakin, ancak; çünkü, zira)
3.1.11.1. ve Bağlacı
3.1.11.2. veya / ya da Bağlacı
3.1.11.3. Ama / Fakat / Lakin / Ancak Bağlaçları
3.1.11.4. Çünkü / Zira Bağlaçları
3.1.12. Alıştırmalar
ÜNİTE 4
4.1. İYELIK
4.1.1. İyelik Grubu
4.1.1.1. İyelik Adılları
4.1.1.2. İyelik Ekleri
4.1.2. Ünlü Düşmesi
4.1.3. Adıl [n]si
4.1.4. Kendi, Hepsi ve Birbiri Adılları
4.1.4.1. Kendi Adılı
4.1.4.2. Hepsi Adılı
4.1.4.3. Birbiri Adılı
4.1.5. Alıştırmalar
ÜNİTE 5
5.1. TÜRKÇEDE ZAMAN
5.1.1. Saatler
5.1.2. önce, sonra, kadar Edatları
5.1.2.1. önce, sonra Edatları
5.1.2.2. +mAdAn önce, +DIktAn/+DUktAn sonra
5.1.2.3. +A kadar
5.1.3. beri Edatı, +DIr/+DUR Bildirme Eki
5.1.3.1. +DAn beri
5.1.3.2. +DIr/+DUr Bildirme Eki
5.1.4. Alıştırmalar
ÜNİTE 6
6.1. TAMLAMALAR
6.1.1. İlgi Durumu (Tamlayan Eki, Genetif Hâli) [+In/+Un/+nIn/+nUn]
6.1.2. Ad Tamlamaları
6.1.2.1. Belirtili Ad Tamlaması
6.1.2.2. Belirtisiz Ad Tamlaması
6.1.2.3. Zincirleme Ad Tamlaması
6.1.3. Sıfat Tamlamaları
6.1.4. Sıfatlarda Derecelendirme (gibi/kadar/daha/çok/pek/en)
6.1.4.1. Eşitlik Derecesi (gibi)
6.1.4.2. Eşitlik Derecesi (kadar)
6.1.4.3. Karşılaştırma Derecesi (daha)
6.1.4.4. Aşırılık Derecesi (çok, pek)
6.1.4.5. En üstünlük Derecesi (en)
6.1.5. +ki Aitlik Eki
6.1.5.1. Sıfat Türeten +ki
6.1.5.2. Adıl Olan +ki
6.1.6. Alıştırmalar
ÜNİTE 7
7.1. EMIR VE İSTEK KIPI
7.1.1. Emir Kipi
7.1.2. İstek Kipi
7.1.3. +lIk/+lUk, +CIk/+CUK, +cAğIz Yapım Ekleri
7.1.3.1. +lIK/+lUk Yapım Eki
7.1.3.2. +CIk/+CUk Yapım Eki
7.1.3.3. +cAğIz Yapım Eki
7.1.4. Alıştırmalar
ÜNİTE 8
8.1. GEÇMIŞ ZAMAN 1
8.1.1. Eylem Cümlelerinde Geçmiş Zaman (Belirli/Görülen Geçmiş Zaman)
8.1.2. Ad Cümlelerinde Geçmiş Zaman (Ek-Eylem Belirli/Görülen Geçmiş Zaman) (ad+DI/+DU)
8.1.3. ile Bağlacı ve ile Edatı
8.1.3.1. ile Bağlacı
8.1.3.2 ile Edatı
8.1.4. +CA Eşitlik Eki
8.1.5. Alıştırmalar
ÜNİTE 9
9.1. GELECEK ZAMAN
9.1.1. Eylem Cümlelerinde Gelecek Zaman
9.1.2. Ad Cümlelerinde Gelecek Zaman
9.1.3. Bağlaçlar 2 (bu sebeple, bu nedenle, bunun için, bundan dolayı,
bundan ötürü, bu yüzden)
9.1.4. Alıştırmalar
ÜNİTE 10
10.1. GEÇMIŞ ZAMAN 2
10.1.1. Eylem Cümlelerinde Geçmiş Zaman (Belirsiz/Öğrenilen/Duyulan Geçmiş Zaman)
10.1.2. Ad Cümlelerinde Geçmiş Zaman (Ek-Eylem Belirsiz/Öğrenilen/Duyulan Geçmiş Zaman (ad+-imIş/-imUş)
10.1.3. Doğrudan Anlatım
10.1.4. Pekiştirme sıfatları
10.1.4.1. m, p, r, s İlaveli Pekiştirme Sıfatları
10.1.4.2. İkileme Yoluyla Yapılan Pekiştirme Sıfatları
10.1.4.3. mI/mU Soru Ekiyle Yapılan Pekiştirme Sıfatları
10.1.5. Alıştırmalar
ÜNİTE 11
11.1. GENIŞ ZAMAN
11.1.1. Geniş Zaman
11.1.2. Bağlaçlar 3 (hem ... hem, ne ... ne, ya ... ya, ise)
11.1.2.1. Hem ... hem..
11.1.2.2. Ne ... ne
11.1.2.3. Ya ... ya
11.1.2.4. ise
11.1.3. sayesinde, yüzünden, hakkında Edatları
11.1.3.1. sayesinde Edatı
11.1.3.2. yüzünden Edatı
11.1.3.3. hakkında Edatı
11.1.4. Alıştırmalar
ÜNİTE 12
12.1. YETERLILIK EYLEMI
12.1.1. Yeterlilik Eylemi
12.1.2. Ulaçlar 1 (-Ip/-Up, -Arak, -mAdAn)
12.1.2.1. -Ip/-Up Ulaç Eki
12.1.2.2. -ArAk Ulaç Eki
12.1.2.3. -mAdAn Ulaç Eki
12.1.3. Alıştırmalar
CEVAP ANAHTARI
KAYNAKLAR
