Abdürreşid İbrahim'in Hayatı, Düşünce Dünyası ve Etkileri

Osmanlı Devleti’nin son döneminin önemli aydınlarından olan, seyyah, gazeteci, kadı ve âlim gibi pek çok sıfatla anılan Abdürreşid İbrahim (1857-1944), Rusya topraklarında başlayan ve Japonya’da nihayete eren, dünyanın her noktasında Müslümanların bağımsızlığı ve birliği için mücadeleyle geçen hayatıyla fark yaratıcı bir karakterdir. Nitekim Mehmet Akif Ersoy’un kendisine hayranlık beslediği ve Asım idealinin ilham kaynaklarından biri olan Abdürreşid İbrahim, ihlası, samimiyeti, mücadeleleri ve pek çok açıdan geçerliliğini koruyan görüşleriyle dikkat çeker. Abdürreşid İbrahim’in vefatının sekseninci yıl dönümü münasebetiyle şekillenen bu çalışmada, onun hayatı, düşünce dünyasımn temel özellikleri ve yansımaları ele alınmaktadır. Bu doğrultuda Abdürreşid İbrahim’in torununun kaleminden hayatı ortaya konmakta, alanında önde gelen birçok akademisyenin katkısıyla Türkiye için anlamı, Japon ve Türk kaynaklardaki ve literatürdeki yeri, İslam ve Japon dünyasına ilişkin gözlemleri, kendisini motive eden düşünceler ve akımlar, Mehmet Akif Ersoy üzerindeki etkisi, Doğu Türkistan mücadelesine katkıları ve Tokyo Cami’sinin yapımındaki ve faaliyetlerindeki önderliği konu edilmektedir. Bu itibarla Abdürreşid İbrahim ile ilgili özellikle Japonya bağlamında bazı çalışmaların yapılmasının ve etkinliklerin düzenlenmesinin yanında onun çeşidi yönleriyle ele alınması ve düşüncelerinin analiz edilmesi bakımından bu çalışma önem arz etmektedir.