Piyanonun başında oturan Anna’nın çehresinde hâlâ Sibirya’nın soğuğu esiyor. Anna’nın tebessu¨mleri siyah beyaz filmlerdeki kadar renksiz. Hiçbir zaman ağaçların yeşilini, okyanusların mavisini, gurup vaktinin kızılını göremediğimiz filmler gibi. Stalin’in menfur kampları misali soğuk, Sibirya buzları gibi yakıcı, Hitler’in ölu¨m trenleri kadar sessiz. Anna’nın tebessu¨mu¨, ölerek Hazar’a gömu¨lenlerin son yolculuğu kadar ecel kokuyordu. Ecel kokusu. Ölmek ve toprağın u¨zerinde unutulmak… Anna’nın gu¨lu¨şleri aslında daha 1939’da, Nazi askerlerinden kaçarken, Varşova’ya bombalar yağdığı vakit ölmu¨ştu¨ dudaklarında...
Sovyet askerlerinin Polonya’yı işgal etmeye başlamasından sonra binlerce insan zorla Sibirya’ya gönderildi. Kimileri yolda kimileri de açlık veya hastalıklardan can verdi. Kamplarda kalan 200 bine yakın Polonyalı ise gemilere bindirilerek İsfahan ve Tahran’da son bulan bir göçe mecbur edildi. Ölu¨mu¨ artık kokusundan tanıyan bu insanlar, kendilerine kucak açan yepyeni bir u¨lkeye gelmişti.
O dönemde İran halkı da kıtlık ve salgın hastalıklarla boğuşuyordu ama misafirlerini sevip benimsediler. Safran kokan şehirlerde, insanlık, yardımlaşma ve sevgi gören mu¨ltecilerin, buz tutmuş hayatlarına gu¨neş doğmuş gibiydi. Farsçayı ve halı dokumayı öğrendiler, İranlılara âşık olup onlarla evlendiler.
Shahzadeh N. İgual yeni romanında, vatanlarını terk etmek zorunda kalan bir grup Polonyalının gerçek yaşam hikâyelerinden yola çıkıp savaşın savurduğu tu¨m insanların dramını şiirsel bir dille anlatıyor. Kahramanlarımız Rahel, Helena ve Sara’nın yaşadıkları, tu¨m sığınmacıların ezeli mu¨cadelesi aslında. Evlerinden kovulan, esir tutulan, ölu¨me terk edilen, öldu¨ru¨len ve su¨ru¨lenler…
“Adı Mercan” mutlak aşkın ve gurbette hayata tutunmanın romanı...
