Afrikalı Leo

Hasan el-Vezzan adıyla 15. yüzyıl sonlarında doğmuş, 1518’de korsanlarca esir edilerek Papa’ya hediye edildikten sonra Hıristiyan olarak Givoanni Leone adını almış ama yazılarının altına bu ismi Arapçaya çevirerek Yuhanna el-Esad imzasını atmış, yazdığı kitap dolayısıyla da Afrikalı Leo olarak ün salmış benzersiz bir kişilik... Bu Kuzey Afrikalı diplomat ve yazarın öyküsü 20. yüzyıl başlarından beri pek çok akademik çalışmaya konu olmuş; Amin Maalouf’un 1986’da yayımlanan Afrikalı Leo romanıyla da çok daha geniş bir okuyucu kitlesi onu tanımıştır. Endülüs’te doğduktan hemen sonra ailesiyle Fas’a göç eden, diplomat olarak yetişen, Afrika ve Akdeniz dünyasında Osmanlı İmparatorluğu dahil pek çok ülkeyi elçi olarak ziyaret eden, Roma’da yeni bir ada ve kimliğe bürünen, iki kimliğini buluşturacak bir eser kaleme alan ve eline geçen bir fırsatla eski ülkesine ve adına geri dönen bir adam... Afrika’nın Kozmografyası ve Coğrafyası kitabıyla Hıristiyan dünyasından İslam kültürüne geniş bir pencere açarken gün gelip memleketine döndüğünde yazdıklarından dolayı zor durumda kalmamak için binbir takla atan bu "oyunbaz"ın yaşamöyküsü uzun bir bilgi avı sonucunda yazılabildi: Fes’ten Timbuktu’ya, Gao’dan Sudan’a, Kahire’den İstanbul’a ve son olarak Roma’ya ve oradan yine yetiştiği diyara süren seyahatlerinden, Roma’da yazdığı eserlere, geride bıraktığı müsveddelere ve derkenar düştüğü kitaplara uzanan titiz bir araştırmayla.Toplum ve kültür tarihi ile erken Yeniçağ Fransa'sı uzmanı Prof. Dr. Natalie Zemon Davis (1928) Kanada'da doğdu. Kuzey Amerika'nın belli başlı üniversitelerinde çalıştı. The Return of Martin Guerre, bu ilgi ve uzmanlık perspektifiyle ortaya koyduğu ilk büyük eseri oldu, sinemaya da aktarıldı. Erken Yeniçağ Fransa'sında af mekanizmaları, kadınlar, hediye ve rüşvet, sömürgelerde köle-sömürgeci ilişkileri üzerine kitaplar yazdı; pek çok makale yayımladı.