Ali Ufki Bey (Alberti Bobovy) Grammatica Turcico-Latina (1666)

Dr. Nurdan BESLİ

Batı kaynaklarında Albert Bobowski veya Alberti Bobovius olarak anılan ve asıl adı Wojciech Bobowski olan Ali Ufkî Bey, 17. yüzyılda Orta Avrupa’nın Galiçya bölgesinde kalan, bugünkü Ukrayna sınırları içinde yer alan Lviv/ Lwow şehrinde doğan ve savaş esiri olarak getirildiği İstanbul’da yaklaşık on dokuz yıl boyunca Saray’da hizmet eden bir mühtedi Polonyalı olarak tanınmaktadır.

Osmanlı Türk müziğinin temelini oluşturan unsurları notalarıyla ilk kez kaleme alan, İncil’i Türkçeye en iyi şekilde tercüme eden, yazdıklarıyla Osmanlı saray hayatını gözler önüne seren Ali Ufkî Bey, Osmanlı Türkçesi’nin gramerini yazmaktan da geri durmamıştır. Elinizdeki kitabın konusunu teşkil eden Grammatica Turcico-Latina, 1666 yılında İstanbul’da yazılmış bir sözlük-gramer kitabı olmasının yanı sıra içindeki dil malzemesiyle de dikkat çekici bir eserdir.
Bu çalışmanın temel amacı; Osmanlı Türkçesiyle ilgili önemli bir kaynağı gün yüzüne çıkarmak ve daha önce bilimsel yayını yapılmamış olan bu kıymetli eseri, bilim âlemine sunmaktır.