Arapzade Muhammed Nuri Efendi ve Eminiyye Risalesi

Beyan ilminin en zor konusu olan mecaz bahislerini, öğrencilere daha basit ve sistematik bir şekilde anlatabilmek, diğer yandan da bu alanda kaleme alınmış ancak çeşitli sebeplerle bugün bilinmeyen eserleri ortaya çıkarmak adına yazmalar üzerinde yaptığımız araştırmalar karşımıza er-Risâletü’l-Emîniyye olarak bilinen beyan risalesini çıkardı. Risaleyi incelediğimizde İskilip Müftüsü Arapzade Muhammed Nuri Efendi’nin (doğ. 1189/1774 – öl. 1260/ 1845’ten sonra) şerh ve haşiye yazmanın revaçta olduğu bir dönemde beyan ilmini olabildiğince basit bir dille ve kendine özgü bir tertip içerisinde anlatmaya çalıştığını ve üzerine şerh yazılmayı hak edecek bir telif eser bıraktığını müşahede ettik. Müellifin ve bu aileden gelen zevatın yaşadıkları coğrafyaya kattıkları değer ve üstlendikleri vazifeler de bizim açımızdan dikkat çeki­ciydi.
İşte bu özelliklerine istinaden ilgili risaleyi beyan ilmine katkıları cihetiyle incelemeye ve değerlendirmeye çalıştık. Ayrıca onu tahkik ve Türkçe’ye tercüme ederek Arap dilinin nüketine vakıf olmayanların da istifadesine sunmak istedik.
Temennimiz, bu çalışmanın belagat ilmiyle ilgilenenlere faydalı olması ve İslâm bilimlerinin oluşturduğu o muazzam zincirin tahkiminde küçük de olsa bir rol almasıdır.