Askeri Ceza Hukukunda Emre İtaatsizlik Fiilleri

Askerlik müessesesinin temeli disiplindir. Disiplinin sağlanması verilen emirlere itaat etmekle mümkündür. Yetkili amirler tarafından verilen emirlere itaatsizlik edilmesi halinde bozulan disiplinin yeniden tesis edilmesinin sağlanması amacıyla askeri mevzuatta katı yaptırımlar öngörülmüştür. Emre itaatsizlik fiili, Askeri Ceza Kanunu'nda hem müstakil bir suç olarak hem de bazı suçların unsuru veya nitelikli hali olarak düzenlenmiş olmakla birlikte, bu fiil aynı zamanda 6413 sayılı TSK Disiplin Kanununda da hizmet yerini terk etmeme cezasını gerektiren disiplinsizlikler arasında sayılmıştır. Yaklaşık 700.000 personele (er-erbaş dâhil) sahip olan Türk Silahlı Kuvvetlerinde en çok işlenen fiiller arasında emre itaatsizlikte ısrar suçu ile emre itaatsizlik disiplinsizliğinin yer alması dikkat çekicidir.

Bu çalışmada, 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 6413 sayılı TSK Disiplin Kanunu, 211 sayılı TSK İç Hizmet Kanunu ve 477 sayılı Disiplin Mahkemeleri Kanunu'nda yer alan emre itaatsizlik fiilleriyle ilgili düzenlemeler Askeri Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi'nin kararları ışığında incelenmiştir. Güncel yargı kararlarının, mevzuatta yapılan değişikliklerin ve MSB tarafından hazırlanan AsCK Taslağı'ndaki düzenlemelerin yer verildiği bu çalışmada uygulayıcılara yol göstermek, askeri ceza hukuku alanında çalışan sınırlı sayıda akademisyen ve yargı mensuplarına da katkı sağlamak hedeflenmiştir.