Bir İngiliz Subayının Anadolu, İran ve Hindistan Hatıraları
Büyük Britanya’nın altın çağında çeşitli diplomatik ve askerî görevlerle Hindistan’dan Afganistan’a, İran’dan Rusya’ya, Anadolu’dan Kızıl Deniz’e, Suriye’den Musul’a kadar Doğu dünyasının hemen hemen her bölgesini gezen Seylan doğumlu İngiliz subayı ve diplomatı Charles Edward Stewart’ın kaleme aldığı Asya’da Kılık Değiştirerek Yolculuk sizleri 19. yüzyıl dünyasının renkli ve bir o kadar da zorlu dünyasına götürecek.
Eserde bir yandan Hindistan yerlilerinin İngiliz boyunduruğuna karşı son bir gayretle giriştikleri başarısız başkaldırı hareketi, Afgan kabilelerinin İngilizlere karşı amansız direnişi, Sultan Abdülhamid’in tahta çıkışının ilk yıllarında İstanbul’un durumu, 93 Harbi sonrasında Anadolu’da hüküm süren açlık ve sefalet, Kaçar Hanedanı idaresindeki İran’ın her bakımdan perişan vaziyeti anlatılmakta, bir yandan da İngiltere ile Rusya’nın Kırım Harbi sonrasında yeniden kızışan rekabetinin heyecanlı bir İngiliz subayının gözünden nasıl göründüğü tasvir edilmektedir.
Yazar Hristiyan kimliğiyle Doğu’daki dindaşlarının durumundan ve misyonerlik faaliyetlerinden söz etmekte, Doğu Hristiyanlığının özellikle de Kaçar Hanedanı’nın idaresindeki İran’a ve Osmanlı’ya bakışını yansıtmaktadır. Rusya’nın Türkistan’daki işgalleri sırasında karşılaştığı son ve destansı direnişi, yani Göktepe Savaşı’nı yakından takip eden yazar Türkistan Türkmenlerinin siyasi, sosyal, kültürel ve askerî durumları hakkında birinci elden bilgiler sunmaktadır. 19. yüzyılın son çeyreğinden itibaren yaygınlaşan petrolün gemilerde ve trenlerde kullanımı uygulaması da yazarın ilgi duyduğu konular arasındadır.
Asya’da Kılık Değiştirerek Yolculuk, 19. yüzyılda büyük değişimlere sahne olan Asya’daki gelişmelere şahit olan bir İngiliz subayının 50 yıllık hatıralarını ve Doğu dünyasını tasvirini kapsıyor.
