Bir Mu¨fessir Olarak İmam Taberî ve Tefsir Metodolojisi

İslâm âlimleri arasında kişiliği, ilmî şahsiyeti ve yaptığı çalışmalar ile tanınan Taberî, seçkin bir şahsiyet ve mu¨mtaz bir ilim adamıdır. O’nun hakkında yapılan araştırmalar ve ortaya konulan bilgiler bunu gösterir niteliktedir. O, özellikle tefsir, hadis, fıkıh ve tarih alanlarında yaptığı önemli çalışmalar ile şöhret bulmuş bir âlimdir. Burada özellikle tefsiri bağlamında yapılan farklı çalışmalarda değişik konular ele alınmıştır. Bu bağlamda onun ilmî anlayışı, izlediği metot, tefsirinin kaynakları gibi hususlarda nitelik ve keyfiyet açısından önemli bilgiler ve tespitler ortaya konulmuştur. Taberî’nin tefsirinde âyetler genel manada ve öncelikle Kur’ân ve hadisler ile tefsir edilmiştir. Bundan sonra Sahâbe ve tâbiînden yapılan rivâyetler değerlendirilmiştir. Bol miktarda rivâyet kullanılmıştır. Bunun yanında önceki âlimlerin göru¨şlerinden de yararlanılmıştır. Her hâlu¨kârda onda diğer her tu¨rlu¨ tefsir imkânlarından ve dayanaklarından ilmî usullerle yararlanıldığı söylenebilir. Bu bağlamda mu¨ellifin sadece rey ile tefsir yapmayı doğru bulmadığı da zikredilmeye değerdir. Taberî tarafından Câmiu’l-Beyân’da konuların bu¨yu¨k bir vukûfiyetle araştırıldığı ve ortaya konulduğu göru¨lu¨r. Burada yapılan çalışmada ise mu¨ellifin derli toplu muazzam tefsirinin bilgi, metot, kaynak gibi pek çok hususta oldukça yol gösterici bir çalışma olduğunun ortaya çıktığını söylemek mu¨mku¨ndu¨r. Kaldı ki bu çalışmada sözu¨ edilen veya edilemeyen pek çok farklı hususun da bu çalışmanın içeriğinde göru¨lebileceğini söylemek gerekir.