Bizans Tarihi’nde “Erken Dönem” olarak değerlendirilen IV.-VII. yüzyıllarda imparatorluk birçok sorunla karşılaşmıştır ancak I.Justinianos (527-565) ve Herakleios (610-641) gibi başarılı imparatorların da sayesinde bu imparatorluk varlığını devam ettirmeyi başarabilmiştir. VIII. yüzyılın başlarında imparatorluğun yönetimine Isauralı Leo’nun (717-741) geçmesi ve halefiyle birlikte toplamda elli sekiz yıl ülkeyi istikrarlı bir şekilde yönetmiş olmaları Bizans açısından büyük bir şans olmuştur. Bununla birlikte İkonoklazm (Tasvir Kırıcılık) olarak yaşanan dini bir tartışma (726-843) imparatorluğun uzunca bir süre yıpranmasına neden olmuştur. Ancak bu problemin aşılması, İslam dünyasının kendi içerisinde yaşamış olduğu problemler, Bizans’ın Batı’da ve Doğu’da kazanmış olduğu askeri ve diplomatik başarılar ve önceki dönemlerde yapılan köklü reformların olumlu yansımaları, Bizans’ı X. Yüzyılda zirveye taşıyan temel faktörler olmuştur. İmparator II.Basileios’un (976-1025) ölümü ise bir bakıma Bizans Tarihi’nde bu zirveden kopuşun tarihi olarak değerlendirilebilir.
İmparator II.Basileios’tan sonra tahta çıkan imparatorların kendi menfaatlerini ülke menfaatlerinin üzerinde tutması, yönetim noktasında beceriksiz olmaları ve gerçeklikten uzak politikalar benimsemeleri, II.Basileios’un ardından başlayan Makedonyalılar Hanedanlığı’nın II.döneminde (1025-1056) imparatorluğun tüm alanlarda kan kaybetmesine neden olmuştur. Makedonyalılar Hanedanlığı’nın bu II.döneminde başkent bürokrasisi ile Anadolu’nun büyük toprak sahipleri arasında meydana gelen iktidar savaşları artarak devam etmiştir. Ekonominin kötüye gitmesi ve bunun paralelinde üretimin ve vergi gelirlerinin azalması gibi, ordu gücünün de aristokratların çıkarları uğruna zafiyete uğratılması, içeriden ve dışarıdan gelebilecek her türlü tehdide karşı imparatorluğun savunma gücünü kırmıştır
Makedonyalılar Hanedanlığı’nın II.döneminden itibaren ve özellikle de 1071’de yaşanan Malazgirt hezimetinden sonra imparatorluğun hızlı bir zayıflama sürecine girmiş olması, 1204 yılına gelindiğinde ise bu zayıflamanın Bizans açısından bir nevi acze dönüşmesi süreci her yönüyle aydınlatılmayı hak eden önemli bir konudur. Bu bilinçle belirlemiş olduğumuz konuyu [imparatorluğun idare merkezinin Konstantinopolis’ten (İstanbul) Nikia’ya (İznik) savrulmuş olduğu bu süreçteki yaşanan gelişmeleri], bütün yönleriyle ele almaya çalıştık. Bu kapsamda hazırlamış olduğumuz çalışmanın amacı ise Bizans İmparatorluğu’nun XI. ve XII. yüzyıllardaki genel durumunu; siyasi, iktisadi, idari, hukuki ve dini yapı başlıklarıyla ortaya koymak olmuştur. Ayrıca bu çalışmada eğitimden sanata, edebiyattan ordu yapısına kadar Bizans İmparatorluğu’nun tarihi, konusunda uzman hocalarımız tarafından çalışılmıştır. Bu vesileyle göstermiş oldukları özverili çalışmadan ötürü emeği geçen tüm kıymetli hocalarıma teşekkür ederim ve çalışmamızın bizden sonra yapılacak olan çalışmalara katkı sunmasını dilerim.
