Bu kitabın hazırlanmasında çobanlık mesleği icra edilirken kullanılan kelimelerin unutulmaması, yok olmaması ilk amaç olmuştur. İkincisi; kırsal turizm çalışmalarında çobanlıkla ilgili tasarının hayata geçilerek; sözlüğü çeşitli dillerde yayınlamak ve turistlere el kitabı olarak verilmesi olarak düşünülmüştür.
Kelimelerin gücü vardır. Zamanında ve yerinde kullanılan kelimeler sihirlidir; daha doğrusu kelimelerin ruhu vardır. Bu nedenle bazı kelimelerin etkisinden kurtulamadığım için sözlüğe dâhil ettiklerim oldu. Bunun yanında doğru bildiğimiz ancak yanlış kullandığımız çok kelime var. Bu kelimelerin birkaçından söz etmek istiyorum.
Eş kelimesinin sözlük anlamı eş, a. 1. Birbirinin aynı olan veya birbirine çok benzeyen iki şeyden her biri, benzeri… Çorabın eşi, fincanın eşi gibi karı koca olur mu? Oyun oynarken edinilen eşten karı koca olur mu? Karı koca benzer ya da aynı mıdır? Biri erkek, biri kadın... Eş ve benzer olmasının imkânı yoktur. Karı- kocanın eş olmasını da asla istemeyiz. Ayrıca eş kelimesi yanlış kullanılırken karı-koca kelimelerinin değerini düşürdüğü inancındayım. Karı-koca kelimesinin ruhu ve büyük bir gücü vardır. Bu gücün yok olması aile değerlerimizden de bazı değerlerin azalmasına neden oluyor.
Başınız sağ olsun, sözlerini hayvancılıkla geçinenlerin kelimesidir. Baş, hayvanlar için kullanılan bir kelimedir. Büyükbaş, küçükbaş hayvan deriz. Hayvanları hastalık nedeniyle ya da sürü psikolojisi gereği bir yerden atlayarak toplu olarak ölen hayvan sahibine, kalan hayvanlarınız sağ olsun anlamında “başınız sağ olsun,” denir.
Çoban Terimleri Sözlüğü; çobanlık mesleğinde kullanılan sözcükler alan araştırmaları ve sözlük, ansiklopedi, yöre ağızları sözlükleri, roman, hikâye kitaplarının taranmasıyla elde edilen sözcüklerden oluşmaktadır. Genel olarak kelimelerin çobanlıkla ilgili anlamlarına yer verildiğini de ifade etmeliyim. Seher Keçe Türker
