Emevi Saltanatının Irak Valisi Haccac B. Yusuf

İslam tarihinde Hulefa-i Raşidin’den sonra kurulan ve yaklaşık bir asır sert politikalar sayesinde ayakta kalan Emeviler döneminde, idari, siyasi, sosyal ve askeri olaylarda rol oynayan önemli şahıslar bulunmaktadır. Bu dönemde dikkat çeken ve devleti yıkılmaktan kurtaran, valiliği boyunca uyguladığı sert politikalarıyla sadece yaşadığı dönemde değil, günümüzde de yankıları devam eden Emevi valilerinden biri de hiç şüphesiz Haccac B. Yusuf’tur. Haccac, Abdullah b. Zübeyr ile giriştiği mücadeleden sonra Emevilerin ikinci kurucusu olarak devletin başına geçen Mervan b. el-Hakem'in ordosunda ilk defa babasıyla birlikte asker olarak yer aldı. Mervan'ın dikkatini çeken Haccaca, Abdülmelik b. Mervan döneminde önce Hicaz valiliğine atandı. Burada gösterdiği başarı sayesinde Irak valiliğine tayin edilen Haccac, Velid b. Abdülmelik döneminde siyasi hayatını devam ettirdi. Haccac, görev yaptığı süre içinde -özellikle- Maveraünnehir ve Sind bölgelerinin fethini gerçekleştirmiş, önemli bir muhalefet hareketi olan Haricilerle mücadele, İbnü’l-Eş’as isyanı gibi hadiselerin üstesinden gelmiş önemli bir isimdir. Bu nedenlerle Abdullah B. Zübeyr sürecinde bir anlamda iktidar-muhalefet mücadelesi olarak meydana gelen olaylarda vali ve komutan olarak görev yapan Haccac’ın hayatı ve bu dönemde meydana gelen mücadelelerin ele alınıp incelenmesi, bu dönemin anlaşılmasına katkı sağlayacaktır kanaatindeyiz.