Erken Modern Osmanlı'da Deliler ve Delilik

Hem merak hem korku uyandıran, psikiyatriden c¸es¸itli sanat dallarına genis¸ bir yelpazenin konusu olmus¸ delilik ve delileri Ru¨ya Kılıc¸, erken modern do¨nem Osmanlı’da inceliyor. Delilerin tes¸his edilmesi, delilik alametleri, tedavi yo¨ntemleri gibi tıbbın konuya yaklas¸ımının yanı sıra toplumun delilere bakıs¸ ac¸ısını da ihmal etmiyor. Osmanlı’da dinin, delilere muameledeki etkisini de siyasi iktidarın delilere olan tavrını da dikkate alıyor. Modern psikiyatri o¨ncesiyle gu¨nu¨mu¨zdeki delilik “tanımlarının” farklılıgˆını da mercek altına alan Erken Modern Do¨nem Osmanlı’da Delilik ve Deliler, yazarının deyimiyle “bir sessizligˆi” deliyor, ilgi duyulan ancak u¨zerine c¸ok c¸alıs¸ılmamıs¸ bir alana ıs¸ık tutuyor.

“[...] delilik bir kis¸i ic¸in su¨rgu¨n gerekc¸esi daha sonra aynı kis¸i hakkında merhamet talebiyle affedilme gerekc¸esi olarak kars¸ımıza c¸ıkabiliyor. Kaldı ki sıklıkla vurgulanan merhamet sınırsız ve kars¸ılıksız degˆildi. Kısaca ifade edecek olursak, yapılan, sadece Osmanlı’da deliler ve delilikle ilgili yu¨zeysel ve genelleyici yargılara varmak yerine bunları anlamaya ve anlatmaya yo¨nelik sınırlı bir c¸abadan ibarettir.”

RU¨YA KILIC¸