Son do¨nem Osmanlı toplumunda “Batı terbiyesiyle yetis¸mis¸ aydın” tiplemesinin
en gu¨zel o¨rneklerinden olan Rabiha Rifat Hanım tarafından kaleme alınmıs¸ Ev
Hanımlarına Mahsus Alafranga Pastacılık pastalardan kurabiyelere, bisku¨vilerden
simite kadar genis¸ bir yelpazede 41 tarif ic¸eriyor. Gerek kullanılan malzemeler
gerek yapılıs¸ s¸ekilleri dikkate alındıgˆında Avrupa’dan “uyarlama” diyebilecegˆimiz
de bir kitap bu. Ancak her durumda hem ardında yatan sosyal tarih, hem
yazarının kimligˆi, hem de ic¸erdigˆi tarifler ac¸ısından o¨nemli bir kitap. Sadece
Rabiha Rifat Hanım’ın tariflerinden de olus¸muyor u¨stelik: Gu¨zin Yalın, genel olarak
pastacılık ve Osmanlı mutfagˆının o¨zellikleri u¨zerine bir c¸erc¸eve c¸izerken; Sula
Bozis, Osmanlı’da pastacılık ve pastaneler hakkında bir degˆerlendirme sunuyor.
Emin Nedret I·s¸li’nin kaleme aldıgˆı kısa Rabiha Rifat Hanım biyografisiyse yazarı
biraz daha yakından tanımamızı sagˆlıyor. S¸ef O¨zgu¨n U¨nver de tarifler hakkındaki
yorumları ve ac¸ıklayıcı notlarıyla, ilginc¸ noktalara is¸aret ediyor.
1 Kasım 1928’de “Tu¨rk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun”un
yayımlanmasının ardından, 1 Ocak 1929 tarihi itibariyle bas¸lanan Latin harfli kitap
nes¸riyatının yemek konulu ilk kitabını (Alafranga ve Alaturka Nefis Yemekler)
kaleme alan Rabiha Rifat Hanım’ın Ev Hanımlarına Mahsus Alafranga Pastacılık
kitabı do¨nemin mutfak ku¨ltu¨ru¨nu¨n bir boyutu ac¸ısından zengin bir kaynak.
“(...) bugu¨n tu¨kettigˆimiz haliyle pastalar Osmanlı mutfagˆında 19. yu¨zyılın ikinci
yarısına kadar mevcut degˆildi; Osmanlı sofralarında ne kremalı pastalar ne de
c¸ikolatalı yiyecekler vardı. Bu tatlar mutfagˆımıza Batı mutfagˆından ithal edilmis¸
oldukları ic¸in Osmanlı Batı’dan toplumsal olarak etkilenmeye bas¸ladıktan sonra
sofralarımıza ulas¸tılar.”
