I·mparatorlukların yerini bagˆımsız ulus-devletlerin almaya bas¸ladıgˆı su¨rec¸te Osmanlı I·mparatorlugˆu’nun c¸es¸itli inanc¸ ve etnik gruplarından olus¸an nu¨fusu, merkezinde go¨c¸ ve s¸iddetin yer aldıgˆı, gu¨nu¨mu¨z ic¸in belirleyici bir do¨nu¨s¸u¨mden gec¸ti. Foc¸ateyn, imparatorluktan cumhuriyete do¨nu¨s¸u¨mu¨n toplumsal tarihini Foc¸a’nın yerel tarihi u¨zerinden ele alıyor. Yu¨zyıllar boyunca ic¸ ic¸e yas¸ayan grupların birbirlerinden ayrıs¸tırılması, c¸izilen yeni sınırların sonuc¸ları, zorunlu go¨c¸, homojen nu¨fus politikaları tarafından s¸ekillendirilen Foc¸a, 19. yu¨zyıldan 20. yu¨zyıla gec¸is¸in toplumsal vec¸helerinin incelenmesi ic¸in o¨rnek bir cogˆrafya is¸levi go¨ru¨yor. Bu do¨nu¨s¸u¨mleri Foc¸a’yla sınırlandırmayıp du¨nya tarihinin bir parc¸ası olarak, ilk kez kullanılan belgelerin yanı sıra kis¸isel tanıklıklardan da yararlanarak inceleyen Emre Erol, gu¨nu¨mu¨z du¨nyasında o¨nemli bir yer tutan go¨c¸ olgusunu tarihselles¸tirerek tartıs¸maya ac¸ıyor
“Gec¸mis¸e farklı bir yerden bakmak istiyorsak,is¸e her gu¨n go¨rdu¨gˆu¨mu¨z ve olagˆan saydıgˆımız izlerle ilgili basit sorular sorarak bas¸layabiliriz: (...)
Eski Foc¸a’nın s¸imdiki zamanı ne zaman olus¸tu? Osmanlı Makedonyası, Ege Adaları ve Batı Anadolu’daki bir sahil kasabası gibi u¨c¸ farklı cogˆrafyanın insanlarının hayatlarını kesis¸tiren olaylar nelerdi? Eski Foc¸a’nın gec¸irdigˆi bu¨yu¨k do¨nu¨s¸u¨mler ve bunların beraberinde getirdigˆi demografik degˆis¸imler insanlık tarihinin nevi s¸ahsına mu¨nhasır bir detayı mıdır, yoksa bu¨tu¨n ic¸erisinde anlamlı bir yere oturtulabilir mi?
