Gümrük vergileri, devletler açısından önemli bir gelir kaynagˆı olmakla birlikte, dıs¸ ticareti regüle etmek, ithalat ve ihracatı düzenlemek, ülke ekonomisini korumak veya tes¸vik etmek bakımından da önem arz etmektedir. Gümrük vergileri 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmis¸tir. Gümrük Kanunu’nda vergi yükümlüsü ve yükümlülügˆü kavramlarının kapsamının genis¸ s¸ekilde düzenlendigˆi görülmektedir. Gümrük Kanunu’nda vergi yükümlülügˆü, Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen sorumlulugˆu da kapsayacak s¸ekilde düzenlenmis¸tir. Çalıs¸mamızın odak noktası olan “yükümlü” ve “yükümlülük” kavramlarının incelenmesi sırasında kavramların kapsamlarının oldukça genis¸ tutulmasından dogˆan birtakım sorunların oldugˆu görülmüs¸tür. Ayrıca vergi yükümlülügˆünün müs¸terek ve müteselsil sorumlulugˆu içermesinden mütevellit uygulamada sorunlarla kars¸ılas¸ılmaktadır.
Çalıs¸mamızda öncelikle gümrük vergileri, vergiyi dogˆuran olay, konu, matrah, muafiyet ve istisnalar, vergilendirme süreci, gümrük tarifleri ve rejimleri hakkında bilgi verilmis¸tir. Ardından ise Vergi Usul Kanunu bakımından mükellefiyet ve sorumluluk, Gümrük Kanunu bakımından yükümlülük, gümrük vergisinde yükümlülügˆün dogˆması/bas¸laması, sona ermesi, temsil ilis¸kisi, gümrük vergisinde sorumluluk halleri üzerinde durularak uygulamada ortaya çıkan sorunlar incelenmis¸tir. Genel itibariyle gümrük vergisinde yükümlülük konusunda gerek kanunda yer alan düzenlemeler gerek kanunda yer alan bos¸luklar sebebiyle ortaya çıkan sorunlar ile gümrük idaresinin uygulamaları sebebiyle ortaya çıkan sorunlar Danıs¸tay kararları ıs¸ıgˆında incelenerek çözüm önerileri getirilmeye çalıs¸ılmıs¸tır.
