İslam dünyasının çeşitli bölgelerinde 12. yüzyılda genel kabul gören İslami fikirlere ve yaşayış ilkelerine aykırı davranan ve kendilerini zahid, derviş, Kalenderi, Haydari v.s diye isimlendiren acayip görünümlü heterodoks topluluklar görüldü. Bunların bir kısmı mesela yalın ayak gezerler, keçi derisi ile örtünürler başlarına da deriden boynuzlarla süslü bir börk geçirirlerdi. Ellerinde halka, delik, aşık kemikleri ve ufak yuvarlak çanlarla bezeli bir değnek taşırlar ve dilenirlerdi. Gece gündüz ellerinde defleriyle dolaşırlardı. Bunlar genellikle İslamı, Kur'an ve sünnet dışında kendi görüşlerine göre yorumlayan batıni topluluklardı. Sonraki yüzyıllarda Kalenderiler ve Haydariler yanında Anadolu'da Rum Abdalları, Camiler, Bektaşiler ve Şems-i Tebriziler gibi daha bir çok topluluk ortaya çıktı.
İşte elinizdeki bu kitapta 16. yüzyılda yaşadığı tespit edilen Osmanlı şair ve yazarlarından biri olan Vahidi tarafından bu batıni toplulukların fiziki ve ruhi portrelerinin çok renkli bir şekilde çizildiğini görüp ve onların ilginç yönlerinin tasviri yapılıp tenkit süzgecinden geçirildiğini okuyacaksınız.
Vahidi'nin Menakıb-ı Hace-i Cihan ve Netice-i Can isimli bu kitabı, Osmanlı döneminde çok okunmasına rağmen her nedense devrin kaynaklarında yer almamıştır. Bu eserde kültür tarihimiz bakımından şimdiye kadar bilmediğiniz çok zengin maddi ve manevi malzemeyle karşı karşıya kaldığınızı göreceksiniz.
