Ortak bir kader ne kadar farklı yaşanabilir? Danimarkalı Karen Jeppe’nin tuttuğu kayıtlar tartışmaların odağındaki kitap!..
Birinci Dünya Savaşı’nın ilk yılında Osmanlı Devleti’nin cephesi ve cephe gerisi güvenliğine yönelik tehdit algılamaları kaygısıyla 1915 ortalarında gerçekleşen Ermenilerin “sevk ve iskânı”nda, yani tehcir (göç ettirme) ve sonrasında yüz binlerce Osmanlı vatandaşı Ermeni evlerini, komşularını bırakarak çıktıkları zorunlu yolculukta ailelerinden de ayrılmak/kopmak zorunda kalmış ve bu zorlu yolculuk sırasında birçoğu hayatını kaybetmiştir.
Bugün Suriye sınırları içerisinde kalan Halep’te, tehcirle bölgeye gelen Ermenilere yardım amaçlı yetimhane, hastane, meslek edindirme okulları gibi tesisler kurulmuştur. Tehcirin ilk dönemlerinden itibaren bölgedeki Osmanlı idarecilerince oluşturulan sosyal ve ekonomik yardım kurumları savaş şartları altında hizmet görmeye başlar. Savaş sonrasında da çeşitli yardım kuruluşları burada faaliyette bulunurlar. Onlardan birisi de Near East Relief’tir. Bu kuruluşun Halep’te 1922’den 1927 yılına kadar faaliyeti, Danimarkalı yardımsever ve Milletler Cemiyeti Komiseri Karen Jeppe tarafından yürütülmüştür.
Çalışmamızda, söz konusu süre içerisinde Near East Relief tarafından yardım edilen 1184 kişiye ait bilgiler yer almaktadır. Birleşmiş Milletler Cemiyeti Arşivi’nde bulunan defterlerde, bu kişilerin adı-soyadı, anne-baba adı, memleketi, yaşı ve yardım kuruluşunca kabul ediliş tarihi gibi bilgilerin dışında, tehcir sonrası yaşadıklarının anlatıldığı metinler de bulunmaktadır
