Kavramlar kitabı, İlmihall serisinin ilk kitabı olarak tasarlandı. Bunun nedeni diğer kitapları okuyacak olanların oradaki zihin evrenini tanıyabilmeleri ve söylemleri doğru değerlendirebilmeleri için yazarın zihninde kavramların neye tekabül ettiğini bilmelerinin şart olmasıdır. İslam literatüründeki vahiy anlayışı ile benim anlayışım uyuşmuyor. Melek, cin kavramlarına ya da olgularına bakışım da tamamen benim bugünün keşif ve yorumlarından aldığım ibretlerle örüntülenmiş durumda.
Ben çoğu konuda benden başkası gibi düşünmüyorum. Bu Gazali, Maturidi ya da Eşari de olsa durum değişmiyor. Onlar kendi dünyalarının eksikleri ve fazlaları ile mümkün olan en iyiyi ve en doğruyu bulma yarışındaydılar. Ben onların görebildiği göklerin ötesine, onların bakabildiği mikro alemin de içine bakabiliyorum. Elektron ve kuarkları gözlemleyen bir dünyanın ilahiyatçısı olarak fikir ve yorumlarımın onların ötesinde olması normaldir. Aksi, benim tembelliğime ve cehaletime yorumlanmalıdır.
Buradaki kavramlardan beşi İslam’ın beş esası diyebileceğim akıl, adalet, ahlat, fıtrat ve tevhit oldu. Sonraki kavramlar önemine binaen ya da gelen taleplerle şekillendi ve toplam on yedi temel kavram ilk gruptu. Sonra, kadim dünyanın ve modern dünyanın beş inanç durumunun anlamları ve bağlamları aktarıldı. Modern dünyanın temel inanç kavramları ile kitap sonlandı. Kitapta bağlamsal bir analiz yöntemi kullanıldı. Koyulan dipnotlar bilginin oradan alındığını değil, benzeri bir yorumun da o kaynakta izine ya da çekirdeğine rastlandığını bildirmektedir.
