İşaratü’l-İ’caz tefsiri, eski Harb-i Umuminin birinci senesinde, cephe-i harpte, me’hazsiz ve kitap mevcut olmadığı halde telif edilmiştir. Harp zamanının zaruretinden başka, dört sebebe binaen gayet muhtasar ve icazlı bir tarzda yazılmış; Fatiha ve nısf-ı evvel, daha mücmel, daha muhtasar kalmıştır.
Evvela: O zaman, izaha müsaade etmiyordu. Eski Said, icazlı ve kısa tabiratla ifade-i meram ediyordu.
Saniyen: Gayet zeki olan kendi talebelerinin derece-i fehimlerini düşünüyordu, başkaların anlamalarını düşünmüyordu.
Salisen: Eski Said, en dakik ve en ince olan nazm-ı Kur’an’daki icazlı olan i’cazı beyan ettiği için, kısa ve ince düşmüştür. Fakat şimdi ise, Yeni Said nazarıyla mütalaa ettim: Elhak, Eski Said’in bütün hatiatıyla beraber, şu tefsirdeki tetkikat-ı aliyesi, onun bir şaheseridir. Yazıldığı vakit daima şehid olmaya hazırlandığı için, halis bir niyetle ve belagatın kanunlarına ve ulum-u Arabiyenin düsturlarına tatbik ederek yazdığı için, hiçbirini cerh edemedim. Belki Cenab-ı Hak, bu eseri ona kefaret-i zünub yapacak ve bu tefsiri de tam anlayacak adamları yetiştirecek inşaallah.
Said Nursi
Bu eser Eski Said eserlerinden olup Fatiha Suresi’nin ve Bakara Suresi 30. ayete kadar olan tefsiridir. Ayrıca iman, namaz ve zekatın kabul şartları, zekatın ictimai yönünü, Peygamber (a.s.m)’ın peygamberlerin ekmeli ve hatemi olduğunu, münafıklar bahsini, tevhid ve tabiatla beraber nübüvvet hakkında, halifelik sırrı, yedi gök, cesedin tekrar dirilmesi, cennet-cehennem ve bunun dışında başka konuları da ihtiva eden müdhiş bir eserdir.
