Kıbrıs Türk Edebiyatında İlk Tefrika Roman

İlk görüşte aşk temasına odaklanan Bir Bakış adlı eser, Kıbrıs Tanzimat edebiyatının başlangıcını müjdeler. Yazarı, 1891 yılının son aylarında İstanbul’dan adaya gelen Muzaffereddin Galib’dir. Galib, Lefkoşa’da Arap harfleriyle yayımlanan ilk Türkçe gazete olan Zaman’ın kurucusu ve başyazarıdır. Zaman gazetesiyle birlikte adalı Türkler -o zamanki tabirle İslam cemaati- Batılılaşma ve çağdaşlaşma yönünde onları harekete geçirecek önemli bir sürekli yayına sahip olurlar.

Batı edebiyatından etkilenerek yenilenmeye başlayan Osmanlı-Türk edebiyatına Batı’dan giren roman türüyle yine Zaman’ın sayfalarında tanışmaları şaşırtıcı olmasa gerek. Nitekim Bir Bakış, Zaman’ın 8 Ocak 1892 tarihli 3. sayısında tefrika edilmeye başlar. Ancak yazarının Meşrutiyet yanlısı siyasi görüşlerinin gazetede yayımlanan makale ve haberlerde yankı bulması, devrin padişahı II. Abdülhamit’i öfkelendirir.

Bu gelişme gazetenin sahibi Tüccarbaşı Derviş Efendi’yi kaygılandırır, dolayısıyla Galib’i bu konuda uyarır. Bu durumdan rahatsızlık duyan Galib’se yazılarına sansür uygulanmasını kabul etmeyeceğini bildirerek gazetedeki görevinden istifa eder. Ardından Yeni Zaman gazetesinin kurulmasına öncülük eder. Böylece Bir Bakış adlı eserini orada tefrika etmeyi sürdürür. Ancak bir süre sonra “memleketini özlediği” gerekçesiyle adadan ayrılınca romanın tefrikası yarım kalır...