Kitab-ı Atalar (Sözi)

Türklerde atasözlerinin toplandığı ilk derlemelerden biri literatürde Kitab-ı Atalar adıyla tanınan eserdir. H. 885’te (M. 1480-1481) bir araya getirildiği mukaddimede kaydedilen fakat toplayıcısı bilinmeyen en eski atasözü derlemelerimizden Kitab-ı Atalar’ın bugün için elde iki nüshası vardır: Süleymaniye [Fatih] nüshası ve Paris nüshası.

Paris nüshasının başında diğer nüshada yer almayan sözi sözcüğü de bulunur. Bu nedenle elinizdeki kitabın adı Kitab-ı Atalar [Sözi] olarak belirlenmiştir.

Giriş, dil incelemesi, metin, bağlamlı dizin ve tıpkıbasım olmak üzere beş ana bölümden meydana gelen kitabın giriş bölümünde eser, nüshaları ve başka özellikleriyle ayrıntılı olarak tanıtıldı.

İncelemede eserin yazım, ses, biçim ve söz dizimi özellikleri üzerinde duruldu. Bu bölüm betimlemeli bir özellik gösterse de kimi zaman birtakım karşılaştırmalara da başvuruldu.

Metin kurulurken daha fazla sayıda atasözünün bulunduğu Süleymaniye [Fatih] nüshası esas alındı. Bu nüshada yer almayan, sadece Paris nüshasında bulunan atasözleri de metne dâhil edildi. Ayrıca, nüsha farklılıkları dipnotlarla verildi.

Dizin bağlamlı olarak hazırlandı, burada her bir madde başının yer aldığı atasözü -Süleymaniye [Fatih] ve Paris nüshalarındaki biçimleri ayrı ayrı olmak üzere- verildi.