Tevrat’a göre bundan 3000 yıl kadar önce İbranilerin bir budunu ya da Yahudiler olarak isimlendirilen ‘İsrailoğulları’ günümüzde var olan İsrail, Filistin ve Ürdün’ün bir kısmını içine alan ‘Kenan’ diyarına geldi. Aslında, Mısır’a göçmek zorunda kalmadan önce ülkeleri burasıydı. Ataları Yakup burada yurt edinmişti. Ancak, gözden kaçan ve yokmuş gibi davranılan ikiz kardeşin soyuydu; Edomitler ya da diğer adlarıyla Esavoğulları.
Edomitler eş zamanlı belki de daha da önce Mezopotamya ve Orta Doğu’da ve bahsi geçen coğrafyada yurt edindiler. Haliyle Edomitler İsrailoğulları sürüldüklerinde (Büyük Sürgün- MÖ.597) burada daha sıkı ve köklü ilişkiler içerisine girebildiler. O halde Edomitler hiç bir yere gitmediler mi? Asıl odaklanmamız gereken nokta, bu ‘hakkı yenmiş’, otokton soyağacının izlerinin nerede olduğu…
Arkeolojik bulgulara göre Kudüs’te ilk tapınak M.Ö. 995’den sonra inşa edilmeye başlanınca Edomitler buradaydı. Zaten Edomitlerden bir İbrani (İbrahim Peygamberin Soyundan gelen) budun’un, İsrailoğulları’nın yaptığı ‘Kutsal Sandığı’ bir dönem elinde bulundurduğunu artık biliyoruz. Bu karşılıklı bir etkileşimi göstermekteydi.
O zaman İsrailoğulları Hz. Musa tarafından Mısır’dan kurtarılıp, anayurtlarına geri getirilince Esavoğulları (Edomitlerin diğer adıdır) zaten buradaydı. Yani, burada otokton bir ya da birkaç başka isim alan kavim içerisinde Edomitleri aramak yanlış olmaz. Aşwill budunu olmak zorunda olan bu semithik ‘Sami’ millet ya da milletler kimler?
