Krasnoyarsk Esirlerinin Sesi: Vaveyla Gazetesi Dizini

Birinci Dünya Savaşı yıllarında Anadolu coğrafyasında Osmanlı Devleti’nin katıldığı pek çok cephe açılmıştır. Bunlardan ilki Kafkas Cephesi’dir. Osmanlı Devleti bu cephede Rusya’ya karşı büyük bir mücadele vermiştir. Bu cephedeki savaşlar Türk tarihinde derin izler bırakmıştır. Ruslara esir düşen Osmanlı askerleri Sibirya’da önceden hazırlanan esir kamplarına yerleştirilmiştir. Bu sert iklim içindeki kamplarda yaşam koşullarının oldukça ağır olmasının yanında Osmanlı esirlerinin psikolojik durumları da çok kötüdür. Esirlerin süreç itibariyle yaşadıkları bunalımı en aza indirgemek adına sosyal ve kültürel faaliyetlere yöneldikleri görülmektedir. Gazete çıkarmak bu faaliyetlerin başında yer almaktadır.

Rusların Krasnoyarsk esir kampında tuttuğu Osmanlı esirleri de 1915-1918 yılları arasında Vâveylâ adında bir gazete çıkarmışlardır. Tamamen el yazısıyla hazırlanan gazete bu esir kampındaki esirlerin gayretleriyle 101 sayı yayınlanmıştır. Elinizdeki çalışma bu gazeteyi tanıtmakta ve onun muhtevasını oluşturan yazıların, çalışmaların bir dizinini araştırmacıların istifadesine sunmaktadır.

Kelime anlamı “çığlık” olan “Vâveylâ” bir esir kampında zorlu şartlar altında yaşam mücadelesi veren esir Türklerin çığlığıdır aynı zamanda ve şüphesiz ki hem çok önemli, hem de çok değerlidir.