KÜMELENME VE ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ: TR 63 Bölgesi Üzerine Bir Uygulama

“Aynı ya da benzer iş kolunda faaliyet gösteren, coğrafi olarak birbirine yakın, birbirleriyle iş birliği ve rekabet hâlinde olan üretici firmalar, onları destekleyici kurum ve kuruluşların bir araya gelmesi” olarak tanımlanan kümelenme, günümüzde, üstün rekabet gücüne sahip olmanın temellerinden birini oluşturmaktadır. Dünyada kümelenmeye yönelik uygulamalar Porter’ın “Ulusların Rekabet Üstünlüğü (1990)” çalışmasıyla ivme kazanmışken Türkiye’de bu alana yönelik uygulamalar ancak 2000’li yıllarda gündeme gelebilmiştir. Bu bağlamda Türkiye’de kümelenme ile ilgili yapılan çalışmalar sonucunda rekabet gücü yüksek sektörlerin önemli bir kısmının organize sanayi bölgelerinde konumlandığı görülmüş ve bu bölgeler firma kümelenmelerinin oluşmasını ve gelişmesini doğrudan etkileyen ara mekanizmalar olarak uygulama alanı bulmuştur. Bunun yanı sıra Türkiye’de organize sanayi bölgelerinin, firmaların birlikteliği, ortak araştırma-geliştirme ve diğer teknolojik altyapı için önemli bir mekânsal yakınlık sağlaması, bu bölgelerin firma kümelenmeleri üzerindeki etkisini daha da artırmaktadır. Bu kapsamda çalışmada TR63 Bölgesi’ndeki (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) organize sanayi bölgelerinde yer alan firmaların kümelenme eğilimleri Porter’ın kümelenme yaklaşımı çerçevesinde değerlendirilmiş ve firmaların kümelenme potansiyeline sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Bu çalışmanın TR63 Bölgesi’ndeki organize sanayi bölgeleri özelinde kümelenme potansiyeli olan sektörlerin belirlenmesi ve firmaların kümelenme eğilimlerinin ortaya konulmasına yönelik olmasından dolayı özellikle bu bölgede yapılacak olan akademik çalışmalara önemli bir katkı sağlayacağı, bölge ve il bazında oluşturulacak sanayi politikalarına ışık tutacağı düşünülmektedir.