Yüce Kitab, her katı zengin ve ayrı idrak mertebelerine makes olan; hakkındaki malumat ve sezişler arttıkça saklı hazinelerini her akıl ve anlayışa daha çok açan; cüz'i ve sınırlı öğrenme çabalarına bire, on bire yediyüz hatta sonsuz ("ğayra memnun," "ğayre meczuz") ödüllerle karşılık veren seçkin bir ilahi Saray (Kasr-ı İlahi) ya da çok dalları olan bereketli bir ağaç (Şecere-i Tayyibe-i Efnan) gibidir.
Kur'an merkezli ilimler içinde O'nun mucizelik yönünü konu alan ilim dalı, en çok dikkat gösterilmeye layık olanıdır; çünkü, gayesi, bu Yüce Kitab'ın ilahilik vasfını izhar etmek; bilhassa "Kur'ani Dil" dünyasının delalet ve işaretiyle bu özgün söz dizaynının salt Tanrısal dolayısıyla beşerüstü niteleliklerini göstermektir. Bir başka ifadeyle bu bağlamdaki metin içi hükümleri yine metin içindeki göstergelerle yetit etmek, makul ve uygun vasıtalar yardımıyla kabul edilebilirlik alanına çekmektir. Bu ise, ona bağlı olan, en kıymetli hazineleri imanlarının temel referansı sayan gönüller ve zihinler için en kutlu inceleme konusunu teşkil eder.
Bu kutlu gayeye kendini adamının bir nişanesi olarak, Kur'an'ın, kaynak bakımından beşerüstü ve ilahiliğini anlatmaya amaçlayan, amaca uygun biçimde de "İ'cazu'l-Kur'an" başlığı altında tertip olunan çalışmalar yüzyıllar boyu hiç eksik olmamış ayrıca; bu alana ışık tutacak, ikincil çeşitli çalışmalar da hep yapılagelmiştir. Öte yandan bu mevzu sadece salt bilgi ve sonradan edinilmiş kazanımlarla alakalı olmayıp, aynı zamanda estetik (cemal) ve sezgiyle de yakından irtibatlıdır.
Bu alanda yapılmış mütekaddim çalışmalara yapılacak yeni katkılar ise bunların sunmakta olduğu, muazzam sistematik ve malzeme ışığında yeni katkılar ise, bunların sunmakta olduğu muazzam sistematik ve malzeme ışığında yeni sezişlerle keskin ve dakik kavrayışlar eşiliğinde olabildiğince anlaşılır bir üslup ve güçlü bir dil aracılığıyla daha heyecan verici ve aydınlatıcı yorumlara ulaşabilmek olacaktır. Temel ilke, anlayış, amaç ve özgün terminoloji muhafaza edilmeye çalışırken onlara yüklenilecek anlamlarda kimi nüansların gözlenmesi de, işte bundan kaynaklanacaktır...
Prof. Dr. Sadık KILIÇ
