Kürt Cumhuriyeti (1946)

“Mehabad’ın, topraklı evlerin Çemê Savucbulak’ın akan sularına doğru devrildiği güney kenarında daire şeklinde küçük bir meydanı vardı, ortasında dört lambanın bulunduğu için bu meydana ‘Çar Çıra’ adı verilmişti. Şimdi bu meydanda bunların yerine etrafında dört aslan resminin bulunduğu Şah Muhammed Rıza Pehlevi’nin heykeli duruyor. 22 Ocak 1946 tarihinde Mehabadlı Kadı Muhammed bu meydanda bir kürsüde dinsel bir anlamı olan sarığı ve Sovyet üniformasıyla 16 binlik nüfusuyla bu küçük kasabanın halkına ve eskiden Kürdistan kelimesinin geçtiği, bazen hâlâ da bu kelimenin yazılı olduğu tam olarak tanımlanmamış dağlık bölgenin önde gelen aşiret reislerine hitap ediyordu. Ama Kadı’nın mesajı doğrudan kentin ötesine, küçük bir devletin hâlâ tanımlanmamış sınırlarının ötesine, İran sınırlarının ötesine, bütün Kürdistan’ın vadilerine, dağlarına yönelikti ve şimdi artık tarih olmuş, umut ve düş kırıklığının yüklü olduğu bir yılı işaret ediyordu.”

İlan edilişinden 75 yıl sonra dahi hâlâ en önemli kaynak, “kült kitap” özelliğini koruyan, William Eagleton’un Kürdistan Cumhuriyeti’ni ele alan çalışması, Kürtçeden sonra tam metin olarak Türkçede.