Medeni Usûl Hukukunda Dava Ehliyeti

Türk hukukunda dava ehliyetinin kapsamı 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 51. maddesinde belirlenmiştir. Bu maddeye göre dava ehliyeti medeni hakları kullanma ehliyetine göre belirlenecektir. Dava ehliyeti olmayan kimselerin yargılamada mutlaka kanuni temsilci aracılığı ile temsil edilmesi gerekmektedir.

Davada esasa ilişkin uyuşmazlığın incelenebilmesi için dava şartlarının bulunması gerekmektedir (HMK m. 115/II). 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114. maddesinin birinci fıkrasının d bendinde dava ehliyeti bir dava şartı olarak kabul edilmiştir. Kural dava şartlarının yargılamanın en başından sonuna kadar bulunması gerekir (HMK m. 115/I).

Bu çalışmada dava ehliyetinin bir dava şartı olarak gösterdiği özelliklerin yanı sıra dava ehliyetinin medeni usûl hukukunda gösterdiği özellikler incelenmiştir. Özellikle dava ehliyetinin benzer diğer kurumlar arasındaki ilişki üzerinde durulmuştur. Ayrıca dava ehliyeti ile ilgili Türkiye'deki hukuki düzenlemeler, Alman ve İsviçre hukukları karşılaştırılmıştır.

Bu çerçevede çalışmanın birinci bölümünde dava ehliyeti hakkında genel bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde gerçek ve tüzel kişilerin dava ehliyeti üzerinde durulmuştur. Son bölümde ise bir dava şartı olan dava ehliyetinin ilk derece yargılamasında ve kanun yollarında göstermiş olduğu özellikler değerlendirilmiştir.