Hangi uyuşmazlıkların tahkime elverişli olduğuna ilişkin temel hususlar Türk hukukunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 408. maddesinde "Taşınmaz mallar üzerindeki ayni haklardan veya iki tarafın iradelerine tabi olmayan işlerden kaynaklanan uyuşmazlıklar tahkime elverişli değildir" ve Milletlerarası Tahkim Kanunu'nun 1. maddesinde "Bu kanun, Türkiye'de bulunan taşınmaz mallar üzerindeki ayni haklara ilişkin uyuşmazlıklar ile iki tarafın iradelerine tabi olmayan uyuşmazlıklarda uygulanmaz." şeklinde düzenlenmiştir. Görüldüğü gibi, Türk hukukunda, kanun koyucu, sadece tarafların iradeleriyle belirleyebilecekleri uyuşmazlıkların tahkim yargılamasıyla çözümlenebileceğini belirtmiştir. Tarafların iradeleriyle belirleyecekleri uyuşmazlıkları tek tek belirtmek mümkün gözükmemektedir. Türk hukukunda, hangi tur uyuşmazlıkların tahkime elverişli olduğunun belirlenmesi konusunda ölçü olarak "tarafların üzerinde sulh olabilecekleri" uyuşmazlıkların esas alınması gerektiği savunulmuştur. Ancak "tarafların üzerinde sulh olabilecekleri" ifadesi hangi uyuşmazlıkların tahkime elverişli olup olmadığı konusunda yeteri derecede yol gösterici değildir. Bazı özel hukuk alanlarında ortaya çıkan uyuşmazlıkların tahkime elverişliliği hususu tartışılmaktadır. Bu eser, Türk hukukunda tartışmalı olan sınai haklara ilişkin uyuşmazlıkların, rekabet hukuku uyuşmazlıklarının, iflas davalarının, itirazın iptali davasının ve bireysel iş hukuku uyuşmazlıklarının tahkime elverişliliğini detaylı olarak incelemektedir.
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM 1
TAHKİME ELVERİŞLİLİK
BÖLÜM 2
SINAİ HAKLARA İLİŞKİN UYUŞMAZLIKLARIN TAHKİME ELVERİŞLİLİĞİ
1. Giriş
2. Marka Hukuku
2.1. Marka ve Marka Tescili
2.2. Markadan Doğan Haklar
2.3. Marka Lisansı
3. Markadan Doğan Hukuki Uyuşmazlık Konuları ve Tahkime Elverişlilik
3.1. Markanın Hükümsüzlüğü Davaları ve Tahkime Elverişlilik
3.2. Marka Hakkının İhlali Davaları ve Tahkime Elverişlilik
3.3. Marka Lisansına İlişkin Uyuşmazlıklar ve Tahkime Elverişlilik
4. Tasarım Hukuku
4.1. Tasarım ve Tasarım Tescili
4.2. Tasarımda Hak Sahipliği
4.3. Tasarımdan Doğan Haklar
4.4. Tasarım Lisansı
5. Tasarım Korumasından Doğan Hukuki Uyuşmazlıkların Tahkime Elverişliliği
5.1. Tasarımın Hükümsüzlüğü Davaları ve Tahkime Elverişlilik
5.2. Tasarımda Hak Sahipliğine İlişkin Uyuşmazlıklar ve Tahkime Elverişlilik
5.3. Tasarım Hakkının İhlali Davaları ve Tahkime Elverişlilik
5.4. Tasarım Lisansına İlişkin Uyuşmazlıklar ve Tahkime Elverişlilik
6. Patent Hukuku
6.1. Patent ve Patent Tescili
6.2. Patentten Doğan Haklar
6.3. Buluş ve Patentte Hak Sahipliği
6.4. Patent Lisansı
7. Patentten Doğan Hukuki Uyuşmazlık Konuları ve Tahkime Elverişlilik
7.1. Patentin Hükümsüzlüğü Davaları ve Tahkime Elverişlilik
7.2. Patentte Hak Sahipliğine İlişkin Uyuşmazlıklar ve Tahkime Elverişlilik
7.3. Patent Hakkının İhlali Davaları ve Tahkime Elverişlilik
7.4. Patent Lisansına İlişkin Uyuşmazlıklar ve Tahkime Elverişlilik
8. Sonuç
Kaynakça
BÖLÜM 3
REKABET HUKUKU UYUŞMAZLIKLARININ TAHKİME ELVERİŞLİLİĞİ
1. Giriş
2. Rekabet Hukukunun Sui Generis Yapısı Bağlamında Tahkime Elverişlilik
2.1. Rekabet Hukukunun Sui Generis Yapısı
2.2. Rekabet Hukuku İhlallerinin Tahkim Edilebilirliği
2.3. Değerlendirme
3. Karşılaştırmalı Rekabet Hukukunda Tahkime Elverişlilik Örnekleri
3.1. Yargı Çevrelerince Farklı Yorumlanabilen Tahkim Edilebilirlik ve Rekabet Hukuku
3.2. Hakem Heyetinin Rekabet Hukuku Uyuşmazlıklarını Çözüme Ulaştırabilme Yeterliliği
3.3. Değerlendirme
4. Türk Hukuku Bağlamında Rekabet Uyuşmazlıklarının Tahkime Elverişliliği
5. Sonuç
Kaynakça
BÖLÜM 4
İFLAS PROSEDÜRÜNDE TAHKİME ELVERİŞLİLİK
1. Giriş
2. İcra ve İflas Kanunu Uyarınca İflas Yolları
2.1. Takipli İflas
2.2. Takipsiz İflas
3. İflas Prosedürünün Tahkim Anlaşması Karşısındaki Durumu
3.1. Tahkim Anlaşmasının İflas Yoluyla Takibe Engel Olup Olmadığı Sorunu
3.2. İflas Prosedüründeki Davaların Tahkime Elverişliliği
4. Türk Hukukunda İflas Prosedüründeki Davaların Tahkime Elverişliliği
4.1. İflas Davaları
4.2. Menfi Tespit ve İstirdat Davaları
4.3. Sıra Cetveline İtiraz Davaları
4.4. Tasarrufun İptali Davaları
5. İflas Kararının Devam Eden Tahkim Yargılamasına Etkileri
5.1. Bazı Yabancı Hukuk Sistemlerinde Durum
5.2. Türk Hukukunda Durum
6. Sonuç
Kaynakça
BÖLÜM 5
İTİRAZIN İPTALİ DAVASININ TAHKİME ELVERİŞLİLİĞİ
1. Giriş
2. Tahkim Sözleşmesine Rağmen İlamsız İcra Takibi Yapılıp Yapılamayacağı Meselesi
3. İtirazın Kaldırılması Yolunun Tahkime Elverişliliği
4. İtirazın İptali Davasının Tahkime Elverişliliği
4.1. İtirazın İptali Davasının Hukuki Niteliği
4.2. İtirazın İptali Davasının Tahkime Elverişliliği
5. Hakemin İcra İnkâr Tazminatına Hükmedip Hükmedememesi Meselesi
6. Sonuç
Kaynakça
BÖLÜM 6
BİREYSEL İŞ UYUŞMAZLIKLARININ TAHKİME ELVERİŞLİLİĞİ
1. Giriş
2. Bireysel İş Uyuşmazlıklarında Tahkim
2.1. Tahkime Elverişlilik
2.2. Tahkime Elverişlilik ve Tahkim Şartının Geçerliliği Kavramları Arasındaki Fark
3. Bireysel İş Uyuşmazlıklarının Tahkim Yoluyla Çözülebilmesi İçin Öneriler
3.1. Bireysel İş Uyuşmazlıklarında Tahkim Uygulamasının Faydaları
3.2. Bireysel İş Uyuşmazlıklarında Tahkim Uygulamasına İlişkin Çekinceler ve Çözüm Önerileri
4. Sonuç
Kaynakça
