Günümüze kadar yurt içi ve yurt dışında doktora, yüksek lisans tezi, makale ve ansiklopedi maddesine konu olan Müneccimbaşı Ahmed Dede b. Lütfullah Efendi el-Mevlevî (ö. 1113/1702) 17. yüzyılda yetişmiş Osmanlı tarihçilerindendir. Ahmed Dede Efendi, Osmanlı sarayında yirmi yıl müneccimbaşı olarak görev yapmış ve devlet erkânıyla yakın ilişkisiyle tanınmıştır. Sultan IV. Mehmed’in de musahibi olmuştur.
Dil, edebiyat, mantık, ahlak, Kur’an, tefsir, müzik, astronomi, matematik, tıp, botanik ve tarih gibi birçok alanda eserler telif etmiş ve Arapça yazdığı dünya tarihi Câmi’u’d-düvel ile ün kazanmıştır. İngiltere, Almanya, Tunus, Suudi Arabistan, Rusya ve Bulgaristan’da hakkında çalışmalar yapılmıştır.
Türk ve dünya tarihine ışık tutan tarihçilerimizden biri olan Ahmed Dede Efendi, hezârfen âlimlerden biri olarak bilim tarihine ve dünyasına yaptığı katkılarıyla tanınmaktadır. Elinizdeki kitap, bu önemli şahsiyetin ilme katkısını dünyaya duyurmak adına yeni bir adım olarak değerlendirilebilir.
Kitapta yer alan makaleler:
• Müneccimbaşı Ahmed Dede ve XVII. Yüzyıl Mevlevîliği ve Mevlevîhâneleri / Ali Temizel
• Kuruluş Dönemi Osmanlı’nın Başarı Sırları: Müneccimbaşı Tarihi Işığında / H. Hüsnü Koyunoğlu
• Evliya Çelebi ve Müneccimbaşı: 17. Yüzyıl’da Osmanlı’nın Sosyo-Kültürel ve İdari Hayatına Bir Bakış / Nurettin Gemici
• Câmi‘u’d-düvel’in Osmanlıca Tercümesi: Sahâifu’l-ahbâr’ın Eksikleri, Hataları ve İlaveleri / Hatice Arslan Sözüdoğru
• Müneccimbaşı Ahmed Dede Efendi Tarihinde Arnavutlar / Sadik Mehmeti • Hatixhe Ahmedi
• Bulgaristan Osman Pazvantoğlu Kütüphanesi’ndeki Astronomi Eserlerinde Müneccimbaşılar ve Astronomi İlminin Gelişimi / Stoyanka Kenderova
• Müneccimbaşı Ahmet Dede Efendi’nin Eserleri: Elyazması Nüshaları ve Baskıları / Sait Kayacı
