Bir suikast örgütü dünya tarihsel bir bakış açısıyla masaya yatırılıyor.
Bir solukta okuyacağınız bir tarih.
“Nemesis Operasyonu” Modern Türkiye tarihinde pek söz edilmeyen pek de konuşulmayan bir konu. Ermeni soykırımı tartışmaları Türkiye’de genellikle Ermeni çeteleri de şunları yaptı... karşılığı verilerek tartışılır. Buna rağmen Ermenilerin soykırımdan sorumlu tuttukları İttihatçilere suikastler düzenlemeleri pek gündeme gelmez. Eric Bogosian bu gizemli suikastlerin üzerindeki sis perdesini aralamayı başarmış. Bogosian bir yandan Ermenilerin yaşadığı “büyük felakete” ve sonuçlarına odaklanırken diğer yanda Ermeni suikastçilerin biyografilerine ve dönemin istihbarat kuruluşlarının bu suikastlerdeki payına bakıyor.
“Kuruluşundan itibaren üç yıl içinde Nemesis komplosu, yedi üst düzey İttihatçı ve destekçisinin yerini tespit etti ve onları öldürdü (Cemal Azmi, Sait Halim Paşa, Han Cevanşiri, Cemal Paşa, Han Hoyski, Bahattin Şakir ve Talat Paşa). En azından on silahlı suikastçı infazları gerçekleştirdiler. Gene bir düzine gözcü, casus ve örgütçü buna yardımcı oldu. Ayrıca diplomatlar ve fazladan perde gerisindeki kişiler bilgi ve para sağladılar. Nemesis komplosu üç kıtada ve yedi ülkede iş gördü (Soghomon Tehliryan’la birlikte listede Bedros Ter Bogosyan, Stepan Dizakyan, Yervant Fundukyan, Harutyun Harutiunyan, Artashes Kevorkyan, Misak Kirakosyan, Arşavir Siragyan, Misak Torlakyan ve Aram Yergayan bulunuyor.)”
Kayıp bir hikayenin bu yeniden dirilişinde Eric Bogosian, 1915’de Ermenilerin Osmanlılar tarafından toplu olarak katledilişinin intikamını almak isteyen suikastçilerin hikayesini yalın bir dille anlatıyor. Bogosian’ın bir gerilim filmi gibi gelişen hikayesi, çoktan unutulmuş olaylara ve ortak geçmişlerine “kendi yöntemleriyle” bir tür adalet ve huzur getirmek amacıyla yola çıkan insanları yeniden yaşama döndürüyor.
Ronald Grigor Sunny, Siyaset Bilimi ve Tarih Pofesörü, Michigan Üniversitesi
