Öğrenciler için Tıbbi Mikrobiyoloji Uygulamaları Ders Kitabı

Tıbbi Mikrobiyoloji insanla ilişkili mikroorganizmaların bilgisidir. Mikropların bir kısmıyla ilişkimiz mutualist bir ilişkidir bunlar insan vücudunda insan hücrelerinin sayısından çok daha fazla sayıda olan ve doğumdan ölüme dek sağlıklı koşullarda insana zarar vermeden hatta yarar sağlayarak zorunlu bir ilişki (mutualist ilişki) içinde yaşayan mikrop topluluklarını (mikrobiota) oluştururlar. Diğer taraftan pek çok mikrop çeşidi insanoğlu var olduğundan bu yana varlığı bilinen infeksiyon hastalıklarının nedenidir. Bu hastalıklarla mücadelede pek çok başarı (mikropları kontrol altına alan antimikrobik maddelerin keşfi, aşıların keşfi, sterilizasyon ve dezenfeksiyon yöntemlerinin uygulanması) sağlanmış olmakla birlikte bilinen mikrop hastalıklarından sadece birinin çiçek hastalığının kökü kazınabilmiştir (eradike edilebilmiştir). Varlığını sürdürmekte olan pek çok hastalığın yanı sıra bazı hastalıklar önemini yitirmiş (tifüs gibi) bazı eski hastalıklar yeniden önem kazanmış (tüberküloz gibi) ve en önemlisi yeni mikroplar ve yeni hastalıklar (AIDS, COVID-19 gibi) ortaya çıkmıştır. Bu bize bugün bildiklerimizin var olanın pek azı olduğunu anlatmaktadır. Pandemilerin (kıtaları tutan salgınlar) halen ortaya çıkabildiği ve pandemiler karşısında insanoğlunun aciz kalabildiği şu son iki yılda hepimiz tarafından daha da iyi anlaşılmış olmalıdır.



Mikroplar her organ ve dokuda hastalık yaparlar. Bu nedenle Tıbbi Mikrobiyoloji bilimi tıbbın tüm uzmanlık alanlarını ilgilendirir. Her hekim bir hastada kuşkulu bir infeksiyon hastalığı tanısını doğruya en yakın biçimde oluşturabilmek ve başarılı tedaviyi belirlemek için Klinik Mikrobiyoloji Laboratuvarından hangi deneyleri isteyeceğini doğru vücut bölgesinden doğru ve uygun şekilde hangi klinik örneği alacağını laboratuvara hangi koşullarda göndereceğini bilmeli ve laboratuvar sonucunu doğru anlayıp doğru yorumlayabilmelidir. Pratisyen ya da uzman her hekimin bu nedenle mikrobiyolojinin temel bilgisine sahip olması gerekir. Tıbbi Mikrobiyoloji teorik ve pratik derslerinde geleceğin pratisyen ve uzman hekimlerine bu temel bilgiler verilir.



Bu kitap Tıbbi Mikrobiyoloji Pratiği derslerine yardımcı olmak üzere yazılmıştır.



Kitap ilk 15 bölümünde “Genel ve Özel Mikrobiyoloji” konularını izleyen dokuz bölümünde ise organ sistemlerine göre “Tanı Mikrobiyolojisi” konularını içermektedir. Kitabın son bölümünde ise her bir konu için örnek uygulama önerileri yer almaktadır.



Her zaman ve her durumda olduğu gibi bu kitabın yazılma sürecinde de dünyaya hayata bilime bilmeye okumaya öğrenmeye öğretmeye ve tabii en çok mikrobiyolojiye ilgisi çalışma enerjisi hiç eksilmeyen tüm gençlere öğrencilerine her zaman öncülük eden yol gösteren bir rol model olan İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı emekli öğretim üyesi değerli hocamız Sayın Prof. Dr. Özdem Anğ’a ne kadar teşekkür etsek azdır.



Kitabın basılmasını sağlayan Nobel Tıp Kitabevleri yetkilileri Sayın Ersal Bingöl ve Sayın Erol Biroğlu’ya ve yayım için hazırlanması aşamasında gösterdikleri özen için Sayın Hakkı Çakır ve Sayın Şule Özdonakalan’a içtenlikle teşekkür ederiz.



Kitabın Tıp Fakültesi Dişhekimliği Fakültesi öğrencileri ve uzmanlık eğitimine yeni başlayan hekimler başta olmak üzere diğer ilgili bölümlerin öğrencileri ile lisansüstü öğrencileri ve tüm okuyanlar için yararlı olması en büyük dileğimizdir.



Prof. Dr. Mine ANĞ KÜÇÜKER

Dr. Öğr. Üyesi Defne GÜMÜŞ

Dr. Öğr. Üyesi Fatma KALAYCI YÜKSEK



İstanbul 2022