Ölmekte Olanların Yalnızlığı Üzerine

“Tu¨m bunlar, gelis¸mis¸ toplumlarda o¨lu¨mu¨n ve o¨lmenin, yas¸ayanların ufkundan o¨nceki zamanlarda oldugˆundan daha fazla c¸ıkarılıp normal hayatın perde arkasına su¨rgu¨n edilme- sine katkıda bulunuyor. Hic¸bir zaman insanlar, gu¨nu¨mu¨z gelis¸mis¸ toplumlarındaki gibi bo¨yle sessiz ve hijyenik o¨lmedi- ler ve yalnızlıgˆı bu kadar tes¸vik eden toplumsal kos¸ullarda yas¸amadılar.” Norbert Elias, bu ku¨c¸u¨k kitabında bas¸yapıtı Uygarlık Su¨reci’nin izini su¨ru¨yor aslında. Uygarlık su¨recinin o¨zgu¨l ve zorlu, sogˆuk bir yu¨zu¨ne, o¨lme deneyimine egˆiliyor. Elias, o¨lu¨mu¨n toplumsal tarihinin bir klasigˆini, Philippe Arie`s’i eles¸tiriyor o¨ncelikle. Onun, “gec¸mis¸ zamanlarda insanların huzur ve su¨ku^netle
o¨ldu¨kleri” varsayımını sorguluyor. Elias’a go¨re modernles¸me ve uygarlas¸ma su¨recinin ıstırapları azaltmada ve o¨mru¨ uzatmada kat ettigˆi mesafeyi ku¨c¸u¨msememek gerek. Ancak, O¨lmekte Olanların Yalnızlıgˆı U¨zerine kitabı, modern zamanlarda o¨lmenin “sorunlarıyla” yu¨zles¸mekten de geri durmuyor, tam tersine, buna yogˆunlas¸ıyor. O¨lmenin toplumsal yas¸amdan “alabildigˆine tecrit edilmesinin” ve “go¨zlerden saklanmasının” sorunları u¨zerinde duruyor. O¨lmenin bir insan hali, bir deneyim oldugˆunu hatırlatan bir eser.