ORTA ANADOLU’DA KENTSEL YAŞLANMA: Kayseri Örneği

Yirmi birinci yüzyılın öne çıkan toplumsal olguları arasında kentleşme ve demografik dönüşüm oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Kentlerdeki nüfus artışına paralel bir şekilde bugün yaşlanan nüfusun oldukça büyük bir bölümü de kentlerde yaşamaktadır. Türkiye ise hızlı yaşlanan ülkeler arasındadır. Bu doğrultuda yaşlılıkla birlikte yeni kentsel ve mekânsal dönüşümler-pratikler bu çalışmanın merkezinde yer almaktadır.
Günümüzde kentlerin ve mekânın sermaye birikiminin birer parçaları olarak görülmeleri, tüketime yönelik hayat tarzının bir yaşam kalitesi olarak sunulması, ekonomik ve toplumsal bölünmelerin daha önce hiç olmadığı kadar belirgin bir şekilde ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Bu türden olgular kentlerin “makbul vatandaş”a göre üretildiği tartışmalarını beraberinde getirirken buna yaşlılığa ilişkin olumsuz kalıpyargılar da eklenince kentler, yaşlılar için çoğu zaman dezavantajlar yaratan mekâna dönüşmektedir. Bu dezavantajlılığa ekonomik eşitsizlikler ve kısıtlılıklar da eklenince yaşlı ve yaşlılık, yoksulluğun bir görünümü olarak ortaya çıkmaktadır.
Bu çalışmada kentsel yaşlanma deneyimi, Orta Anadolu’nun en gelişmiş kentlerinden biri olan Kayseri merkezli olarak tartışılmıştır. Kayseri, bir taraftan neoliberal politik ekonomiye eklemlenerek çağcıl-rasyonel bir ekonomik model içerisinde hareket ederken diğer taraftan geleneklere bağlılığı ve kapalı toplumsal yapısıyla muhafazakâr kimliğin en belirgin olduğu kentler arasındadır. Çalışma; ekonomik, kültürel, mekânsal ve politik süreçlere odaklanarak kentsel yaşlanmayı tüm boyutlarıyla ele almaktadır. Yaşlıların yaşlanma sürecine ve yaşlılığa ilişkin bakış açıları, mekânsal, toplumsal ve ekonomik ilişkilerde yaşlılığın etkisi, mekân üretimiyle bağlantılı olarak ortaya çıkan eşitsizlikler ve mekânsal pratiklerin ortaya çıkardığı gerçeklik, başta yaşlıların gözünden olmakla beraber yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları özelinde anlaşılmaya çalışılmıştır.