Osmanlı Jandarmasının Mesleki ve Askeri Terbiyesi

Osmanlı Devleti’nde, Zaptiye birliklerinin Avrupa’daki örnekler de dikkate alınarak modern jandarma teşkilatına dönüştürülmesi ve bu süreçte yaşanan sorunlar tartışılan bir konu olmuştur. Jandarma teşkilatının sorunları 2. Meşrutiyet sonrasında da gündemden düşmemiştir. Yeni rejimin aktörleri kanun ve adalet dairesinde hareket eden yeni bir jandarma profili oluşturma gayreti içinde olmuştur. 1904 yılından itibaren Rumeli vilayetlerinde açılan jandarma mektepleri, Meşrutiyet döneminde de ülke genelinde yaygınlaştırılmaya çalışılmıştır.

Çalışmada, jandarma eğitim sürecinin bir parçası olan jandarmanın mesleki ve askeri terbiyeleri için yazılmış kitaplar incelenmiştir. Kitapların içeriğinden ve söylemlerinden yola çıkarak, askerliğin şan ve şerefine uygun hareket eden, görevlerini kanun dairesinde yerine getiren, herkese eşit davranan, Meşrutiyet değerlerini koruyan Osmanlı jandarmasının profili ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda, 1911 yılında yayınlanan Jandarma Neferiyle Müzakere başlıklı kitap, dönemin ruhunu yansıtması açısından sadeleştirilmeden günümüz Türkçesine aktarılmıştır. Osmanlı jandarmasının eğitimi nasıldı? Sorusundan yola çıkarak başladığım bu araştırma, jandarmanın eğitiminde dikkate alınan hususları öne çıkarırken, Cumhuriyet’e devreden jandarma teşkilatını da anlamamıza imkân sağlayacaktır. Türkmen Töreli