Osmanlı devrinde kaleme alınmış tarih eserleri günümüzde de ilgi çekmektedir; fakat dilde yaşanan değişim ve dönüşüm, söz konusu metinlerin bugünün okurları tarafından anlaşılmasını neredeyse imkânsız hâle getirmektedir. Buradan hareketle daha önce akademik kıstaslara uygun olarak orijinal diliyle yayımlanan Nişancızâde Mehmed Efendi’nin (ö. 1621) Mir’âtü’l-Kâinât adlı eserindeki Osmanlı tarihi kısmı elinizdeki kitapta sadeleştirilmiş olarak sunulmuştur.
Mir’âtü’l-Kâinât yazıldığı andan itibaren Osmanlı aydınlarınca rağbet görmüş ve Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde hem İstanbul hem de Mısır matbaalarında basılmıştır. Eserin Türk ve dünya kütüphanelerinde çok sayıda yazma nüshasının bulunması da Mir’ât’a gösterilen ilgiyi gözler önüne sermektedir.
Mir’âtü’l-Kâinât’ın Osmanlı tarihi kısmı Osman Gazi’den Kanûnî Sultan Süleyman’ın vefatına kadarki dönemi kapsamaktadır. Kitapta siyasi hadiselerin yanında sosyal ve kültürel hayata dair bilgiler de yer almaktadır. Bunlara ilaveten her padişah devrinden sonra o dönemde yaşamış âlim ve mutasavvıflar da müstakil başlıklar altında kısaca tanıtılmaktadır.
Dr. Göker İnan tarafından yayına hazırlanan eserde kelime bazlı motamot bir sadeleştirmeden çok, anlatılmak isteneni doğrudan ifade eden bir metot takip edilmiş; böylelikle Osmanlı devrinde yazılmış bir tarih eserinin günümüz okuyucusu tarafından kolaylıkla anlaşılabilmesi hedeflenmiştir.
