Radikal Aydınlanma ve Modern Demokrasinin Kökenleri

Demokrasi, du¨şu¨nce ve ifade özgu¨rlu¨ğu¨, dinsel hoşgöru¨, bireysel ve kolektif haklar, ırk ve cinsiyet eşitliği gibi değerler, BM İnsan Hakları Beyannamesinden bu yana bu¨tu¨n du¨nyadaki siyasi ve hukuki repertuara girmiş bulunuyor. Oysa gu¨nu¨mu¨zde anayasaları şekillendiren bu ilkeler bir zamanlar kabul edilmesi hayli gu¨ç, radikal fikirlerdi! Tarihin bir yerinde köklu¨ bir “zihin devrimi”nin yaşandığını hatırlatan du¨nyaca u¨nlu¨ felsefe tarihçisi Jonathan Israel, Radikal Aydınlanma ve Modern Demokrasinin Kökenleri: Zihin Devrimi adlı bu çalışmada “radikal Aydınlanma” diye bir kavramı bize hediye ediyor. Yazar, “radikal Aydınlanma”yı, “ılımlı Aydınlanma”dan ayrıştıran fikirlerin felsefi köklerini diller, ku¨ltu¨rler, coğrafyalar arasında dolaşarak inceliyor. Jonathan Israel’in bu kışkırtıcı ve bilgi dolu çalışması, Voltaire, Diderot, d’Alembert ve Rousseau gibi Fransız Aydınlanmasının öncu¨ figu¨rleriyle yetinmeyip Spinoza, Smith, Paine, Kant gibi İngiliz, İskoç, Felemenk, Alman ve Amerikan Aydınlanmasına da yer veren, ezberleri bozan bir eser...