SAVUNMASIZ
GEZEGEN
çevrenin kısa ekonomik tarihi
Savunmasız Gezegen, geçtiğimiz 500 yıl boyunca dört ana alanda (nüfus, enerji, sanayileşme ve kentleşme) meydana gelen hızlı değişimin çevresel/ekolojik yıkıma nasıl “neden olduğunu” inceliyor.
Son 500 yıllık tarih bize, toplumların uzun zamandan beri çevreyle savaştığını ve doğayı da yararlanacak bir kaynak ya da içine çöplerini boşaltabilecekleri bir bulaşık çukuru muamelesi yaptıklarını öğretir. Doğanın böyle tek taraflı bir sömürüsü, en sonunda bugünkü çevre felâketini yaratmıştır.
Çevre krizi, 1400’lerin sonlarına doğru, Avrupa’da başlayan kapitalist dünya sisteminin aşamalı doğuşuyla değişmeye başladı. 500 yıl önce Atlantik Okyanusu’na, Kolomb’un seferi ile başlayan büyük tarihsel dönüşüm, kapitalist dünya sistemi hâline gelecek olan krizin başlangıçlarını gösterir.
Kuzey ve Güney Amerika’dan Avrupa’ya getirilenler (altın, gümüş ve bitki çeşitleri), önce Avrupa ekonomisi ve tarımını, sonra da bütün dünya ekonomisini ve tarımını dönüştürdü. Bu dönüşüm, kapitalist gelişimin bir sonraki büyük aşamasının, kısacası 18. yüzyıl sonları ve 19. yüzyıl başlarında Avrupa’da üretimin boyutunu ve yoğunluğunu değiştiren Sanayi Devriminin yarattığı çerveyi/ekolojiyi tamamen değiştirmeye başlayan ekonomik sistemin yolunu hazırladı.
Gezegeni yıkıma uğratarak ? dünyayı insanî amaçlar için ? kullanılamaz hale getiren ekonomik sistem, hem doğanın büyük kısmının devamını hem de toplumun gelişimini tehdit eder hâle gelmiştir.
Şâyet eski haline döndürülemeyecek toplumsal-ekolojik bir kötüye gidişten kaçınmak istiyorsak, başlıca çevre sorunlarını kontrol altına alabilmemiz için önümüzde sadece 30-40 yıl var: Ama zorunlu değişiklikleri yapmamız gereken sadece çok hayatî bir on yıl duruyur önümüzde.
