SOSYOKÜLTÜREL BAKIŞ AÇISINDAN ANA BABALIK

Ana babalık, bireylerin anne ve baba olmadan önce sahip oldukları ve aileye getirdikleri özellikler, çocuğun özellikleri, kültür, sosyoekonomik değişkenler gibi oldukça farklı bağlamlardan etkilenen dinamik ve karmaşık bir olgudur. Bir çocuğun gelişiminin seyrini ana babalığın niteliğinden daha fazla etkileyen bir etmen bulunmamaktadır (Collins, Maccoby, Steinberg, Hetrherington ve Bornstein, 2000). Bu nedenle bu dinamik yapı, 80 yılı aşkın bir süredir oldukça geniş bir alanda farklı araştırmacıların ilgisini çekmektedir. Ana baba olmak bireyler için hayatlarına büyük bir neşe, gurur ve mutluluk getiren tatmin edici bir rol olabileceği gibi zorlayıcı ve bunaltıcı da olabilir. Özünde ana babalık daha az stresli ve elverişli bağlamlarda olunduğu sürece keyifli bir yolculuk olabilmektedir. Ancak ana babalık çok çeşitli sosyoekonomik koşullarda, farklı bireysel özellikler ve çeşitli deneyimler çerçevesinde gerçekleşmekte ve çocuklar buna bağlı olarak farklı durumlarda hayata başlamaktadır. Ana babalık rolüne verilen değerin yüksek olduğu, ana babalar ve çocuklar yararına yeterli uygulamalar ile destek programlarının bulunduğu toplumlarda görece avantajlı bir ana babalık olanaklı iken, günlük yaşamın mücadeleyle dolu olduğu ve aile üyeleri için kronik stresin bulunduğu bağlamlar çocuk yetiştirme tutum ve davranışlarında ciddi dezavantajlar yaratmaktadır. Çocuğun gelişimsel yeterliliği ve refahı üzerindeki etkisi göz önünde bulundurulduğunda, ana babalığın dinamik doğasının karmaşık ve çok yönlü süreçlerle ele alınması gerektiğinin bir kez daha altı çizilmelidir.