Tanzimat ve Türkiye

Fransız diplomat Engelhardt (1828-1916) 20 seneden fazla bir süre Osmanlı Devleti’nde memur olarak bulunduktan sonra, Sultan II. Mahmut’un saltanatının ilk dönemlerinden, 1882 yılına kadar tarihimizin önemli bir dönemi olan ve araştırmalara en fazla konu olmuş Tanzimat Dönemi hakkında incelemeler yapmış, vesikalar toplamış ve sonuç olarak da bu değerli eseri yazmıştır.

Siyasal, sosyal ve kültürel tarihimiz açısından son derece önemli bir dönüm noktası olan Tanzimat’ın etkileri, günümüzde de kendini göstermektedir. Bu bakımdan günümüz müessese ve meselelerinin açıklığa kavuşturulmasında Tanzimat’ın ayrıntılı bir araştırılmasına ihtiyaç vardır.

Tanzimat hakkında yazılmış eserlerin en kuşatıcı ve önemlilerinden biri olan Engelhardt’ın Tanzimat ve Türkiye isimli bu eseri, Tanzimat konulu birçok esere kaynaklık etmiştir. Eser, o dönemi müesseseleriyle, siyasi süreç ve yankılarıyla bir bütünlük içerisinde ele alması yönüyle de önemlidir.

Kitap, Tanzimat sürecini tarihi akışına göre 3 bölüm halinde ele almıştır. Birinci Bölümde 1826-1853, İkinci Bölümde 1854-1867, Üçüncü Bölümde ise 1868-1882 tarihleri arasındaki gelişmeler incelenmiştir. Eserin sonunda genel bir değerlendirme bulunmaktadır. Ayrıca kitabın sonuna, Gülhane Hatt-ı Hümayunu, Islahat Ferman-ı Hümayunu ve Vilayet Kanunu suretleri eklenmiştir.