Tazminattan Günümüze Din-Devlet İlişkileri ve Siyaset Bağlamında Mushaf Basımı

İslam dünyasında mushafın ilk basımı Kazan müslümanları tarafından 1803 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu girişim dahi Avrupa’dan üç asır sonradır. Mushaf basımı sadece müslümanların kültürel ve eğitim konusu değildir. Mushaf basımı aynı zamanda siyaset, diplomasi ve bürokrasinin de bir konusudur.

Mushafı Rusya’da müslümanlardan önce basan Catherine 2 bunu müslümanlar üzerinde bir hakimiyyet fırsatı olarak görmüş olmalıdır. Matbaanın dini eserlerde kullanılmasında çekinceli davranan İslam dünyası ise, bilginin bir güç ve otorite olduğunu anlamakta çok geç kalmıştır. Bunu anladığında ise, batının çok gerisinde kalarak, alanı Batı sömürgeci ülkelere çoktan kaptırmıştır. Elimizdeki bu eser, mushaf basımını siyaset ve bürokrasi bağlamında belgelere dayanarak ele almakta ve tarihten günümüze ışık tutmayı hedeflemektedir.