Elinizde bulunan Tokat nikah defteri, bir kısmı numaralandırılmış
ve 5 Rebi’ü’l-evvel 1307 (30 Ekim 1889) ile 30 Rebi’ü’l-âhir 1312 (31 Ekim 1894) tarihleri arasındaki kayıtları ihtiva eden 176 sayfadan oluşmaktadır. Defterde 3828 kayıt bulunmaktadır. İlk kayıt İvaz Paşa mahallesinden Osman’ın kızı Rukiye’nin talibi olan Ömer oğlu Refet’in 5 Rebi’ü’l-evvel 1307 (30 Ekim 1889) tarihli kaydıdır. Son kayıt ise 30 Rebi’ü’l-ahir 1312 (30 Ekim 1894) tarihli olup Serkiz [Şehitler] köyünden Cevizoğlu kerimesi Arife ile Halilalan köyünden Durakoğlu kardeşi Hasan’ın izinnamesine aittir. 4 Rebi’ü’l-evvel 1309 (8 Ekim 1891) tarihli nota göre bu zamana kadar kaydedilen izinnameler Tokat’ın eski naibi Mehmed Ata Efendi zamanında vuku bulmuştur.
Bu kayıtların Tokat’ın sosyo-kültürel tarihine renk katacağı kanaatindeyiz. Mevcut kayıtların kadın isimlerini de ihtiva etmesi nedeniyle onomastik çalışmalarında önem arz edeceği aşikardır. Kayıtlarda geçen evlenecek kızın dul ya da bakire olduğuna dair notlardan hareketle Tokat’ın sosyal tarihine dair de bazı açıklamalara gitmek mümkün olabilir. İsimlerin yanında kaydedilen lakaplar, sülale isimleri Tokat’ın kültürel tarihi için önem arz eder. Ayrıca isimlerde geçen aslen nereli olduğuna dair kayıtlar Tokat’taki nüfus hareketlerine yönelik ipucu teşkil edebilir.
