Bilindiği üzere, gerçek kişilerin bir bedel karşılığı edindikleri gayrimenkullerin iktisap tarihinden başlayarak beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazancı olarak gelir vergisine tabidir.
Ancak; bedelsiz olarak veya veraset yoluyla edinilen gayrimenkullerin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar ile gayrimenkullerin iktisap tarihinden başlayarak beş yıldan fazla bir süre elde tutulduktan sonra elden çıkarılmasından doğan kazançlar vergilendirilmemektedir.
Diğer taraftan, gayrimenkul alım satım işinin devamlı yapılması durumunda elde edilen gelir değer artış kazancı olarak değil ticari kazanç olarak vergilendirilmektedir.
Ticari bir organizasyon içerisinde yapılan satışlar, tek bir satış gerçekleştirilmiş dahi olsa, ticari kazanç olarak değerlendirilecek, ticari bir organizasyon olmaksızın birden fazla satış yapılmış ise (bir yılda birden fazla veya her yıl bir satış yapılması) satışın hangi amaçla yapıldığının tespit edilmesi gerekecektir.
Bu durumda, kazanç sağlama amacıyla yapılan alım satım işlemlerinin ticari kazanç kapsamında; şahsi ihtiyaç ya da servetin korunması amacıyla gerçekleştirilen alım-satım işlemlerinin ise değer artış kazancı kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Aynı zamanda, bu kazançların bir ticari işletme tarafından elde edilmesi durumunda da elde edilen kazanç ticari kazanç olarak vergilendirilir.
Satın alınan ve trampa suretiyle iktisap olunan arazinin iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde parsellenerek bu müddet içinde veya daha sonraki yıllarda kısmen veya tamamen satılmasından elde edilen kazançlar da ticari kazanç olarak vergilendirilir.
Konuya ilişkin olarak vergi idaresi, gayrimenkullere ilişkin tapu bilgilerinin yanı sıra birçok kamu ve özel sektör kurumundan düzenli bir şekilde bilgi temin etmektedir.
Tapu sicil müdürlükleri, devredenin ve iktisap edenin adı ve adresi ile gayrimenkulün harca esas tutulan değerini ve vasıflarını vergi idaresine düzenli olarak bildirmektedir. Vergi idaresi, farklı kurum ve kuruluşlardan alınan bu verileri analiz etmekte ve vergisel yükümlülüklerin mükellefler tarafından tam ve doğru bir biçimde yerine getirilmesini sağlamaktadır.
Dolayısıyla, gayrimenkullere ilişkin olarak ödenmesi gereken vergiler veya harçların doğruluğu vergi idaresi tarafından kontrol edilmekte ve eksik ödenen miktarlar, vergi dairelerince mükelleflerden cezalı olarak tahsil edilmektedir.
Bu kitapta; vatandaşlarımızın gayrimenkul alım-satımı sırasında karşılaşılabilecekleri vergisel sorunlara, çözüm önerilerine ve konu hakkındaki yargı kararları ile idari görüşlerine yer verilmiştir.
Diğer taraftan vergisel yükümlülüklerin eksiksiz yerine getirilebilmesi ve olumsuz durumlarla karşılaşmamak için gayrimenkul alımsatım işlemlerinin vergilendirilmesi kapsamında; gelir vergisi, kurumlar vergisi, KDV ve tapu harçları yönünden açıklamalar yapılmıştır.
Ayrıca kira gelirleri elde eden mükellefler için; verginin nasıl hesaplanacağı, beyanın nasıl olacağı hakkındaki bilgiler yanında Emlak Vergisi Kanunu ile Değerli Konut Vergisi Uygulaması hakkındaki düzenlemelere yer verilmiştir.
