Rauf Yektâ Bey’in hayatı ve mûsikî alanındaki önemli katkıları, Tu¨rk mu¨ziğinin zengin mirasının korunması ve yaygınlaştırılmasına dair çaba ve gayretlerinin bir yansımasıdır. 60 ku¨sur senelik yaşamında bir ömre nadir sığacak nitelik ve nicelikte kıymetli çalışmalarda bulunan Rauf Yektâ Bey’in kendi kabiliyet, azim ve çalışkanlığı bakımından ulaştığı seviye ona kâmil sıfatını kazandırmıştır. 19. asrın en bu¨yu¨k hoca ve bestekârları arasında gösterilen Zekâî Dede Efendi, Galata Mevlevîhânesi Şeyhi Ataullah Dede, Yenikapı Mevlevîhânesi Şeyhi Celâleddin Dede, Bolâhenk Nuri Bey, Ali Efendi, Neyzen Cemal Dede, matematik ve fizik u¨stadı Salih Zeki gibi isimlerin rahle-i tedrisatından geçmesi ve mûsikî sahasındaki bu¨yu¨k istidadı onu bu köklu¨ geleneğin en mu¨him temsilcileri arasında görmemize vesile olmuştur.
Akran olarak Ahmed Avni Konuk, Suphi Ezgi, Sadettin Arel, Kazım Uz, Ali Rıfat Çağatay, Hafız Ahmed Irsoy, İsmail Hakkı Bey, Tanbûrî Cemil Bey gibi hem mûsikîşinas hem de mu¨zikolog şahsiyetlerle hemhâl oluşunun yanı sıra Yenikapı Mevlevîhânesi’nin neyzenbaşılığı, Daru¨lelhân’da Şark Mûsikîsi Nazariyâtı ve Târihi hocalığı ve Tasnif ve Tespit Heyeti’nin de başkanlığını yapacak kadar mu¨ziğe hâkim bir şahsiyettir. Literatu¨ru¨mu¨ze kattığı onlarca değerli çalışmasıyla adını hem Tu¨rk hem de Batı mûsikîsi tarihine bir mu¨nevver olarak yazdırmıştır. İlaveten döneminin gu¨ncel problemlerine açıklık getirmiş ve en önemlisi mûsikînin bilimsel olarak incelenmesinin ve tartışılmasının önu¨nu¨ açmıştır.
Mehmet Öncel ve Muhammet Ali Çergel’in titiz çalışmasıyla hazırlanan bu u¨ç ciltlik çalışmada özet olarak tafsilatlı bir Rauf Yektâ bibliyografyası, Doğu ve Batı mu¨ziğinin hemen her konusunu içeren 218 makale ve Tu¨rk Notalarıyla Kıraat-i Mûsikî, Şark Mûsikîsi Târihi ve Molla Câmî’nin Risâle-i Mûsikî çevirisinden mu¨teşekkil u¨ç eserinin Latinizesi yer almaktadır. Makaleler ve eserler, okuyucuyu rahatlatmak hasebiyle tasnif edilmiş ve biyografi, tasnife tâbi tutulamayan diğer makaleler, hitabet, mûsikî aletleri, mûsikî nazariyâtı, mûsikî târihi, mu¨lakat, polemik, tenkid ve edebiyat olarak sunulmuştur. Makalelerin Osmanlı Tu¨rkçesinden Latin harflerine çevirisi esnasında okuyucunun aşinâ olmadığı du¨şu¨nu¨len kelimeler tespit edilip yanına köşeli parantez içerisinde anlamı verilmiştir.
Rauf Yektâ Bey’in mûsikî alanındaki derin bilgisi ve mu¨cadelesi, Tu¨rk mu¨ziğinin bugu¨nku¨ haline gelmesinde önemli bir rol oynamıştır ve ve gelecekteki gelişimine de etki edeceği muhakkaktır. Yektâ’nın mirasını anlamak ve Tu¨rk mu¨ziğinin zenginliğini keşfetmek isteyen herkes için emsalsiz bir başvuru kaynağı.
