YÛSUF HÂLİS / KIYÂFET-NÂME-İ CEDÎDE

Tarih boyunca insan denilen muammanın sırrı hep merak edilegelmiş; insanoğlu bu yolda, ilim dışı, yarı veya tam İlmî sayılabilecek birçok faaliyetin içinde kendini bulmuştur. Genel olarak fîrâset ilmi özelde de kıyâfet ve sima ilmi (ilm-i kıyafet, ilm-i sîmâ ve fizyonomi) diye adlandırılan bedendeki / yüzdeki sabit özellikleri esas alan bilgiyle -anlık değişebilen beden dili değil- insan ruhunun beden elbisesiyle örtüldüğü anlayışından hareket edilmiş; onun suretinden siretini, zâhirinden bâtınî vasıflarını yani dış görünüşünden ahlâkını, karakterini, iç özelliklerini anlamaya, tespit etmeye çalışılmıştır. Ez-zâhir unvânü’l-bâtın yani dışın içi gösteren bir ayna olduğu anlayışından hareketle insan yüzü ve bedeninin karakteri de yansıttığı kabul edilegelmiştir.
Vücut yapısının ahlâkla, kişilikle ilişkisinin tam anlamıyla inkâr edilemez ve muhtemel oluşu ile yetinilmemiş; bu öğretinin ara sıra çekince kaydı düşülse bile kesinleştirilmesi / doğrulanması adına birçok çalışma yapılmış, bu çabayla ileri sürülenlerin ispatı yoluna girilmiştir. Bu tür faaliyetler, ’erken dönemlerde sihir ve falcılık’ gibi görülürken sonraları gizli ilimlerden bir şube ya da sanat, ilim / bilim diye adlandırılmış ve bunların ’muteberi olduğu iddia edilmiştir. Hatta zaman zaman ilgileri olmasa bile tarih boyunca saygı duyulan isimler bu çalışmalarla alakalı gösterilmiş, onların toplum nezdindeki güvenirlikleri, itibarları ve nüfuzları üzerinden söz konusu çalışmalara yönelik itirazlara peşinen cevap verilmek istenmiştir. Özellikle insan yüzünün ’konuşan suskun“ olduğu ve onun ancak ’mahir gözleri marifetiyle okunabileceği, hatta fizyonomiyi ancak ’güzel yüzlülerim anlamlandırabileceği bile iddia edilmiş böylelikle bazen ‘fizyognomi tapınağı’na herkesin sokulması istenmemiştir.