Yemen’de Bir Bulgar Hekim 1877-1878

Rumeli’deki Güller Vadisi’nde dünyaya gelen Hristo Stambolski, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane’de eğitim gördüğü sırada (1858-1868) gösterdiği üstün başarı ve gayret sonucunda mezun olduğu mektepte ve yeni açılan Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye’de anatomi muallimliği yapıyor (1868-1877); anatomi dersini ilk defa Türkçe veren muallim olarak Osmanlı tıp tedrisatı tarihine geçiyor. İlk Osmanlıca anatomi kitaplarından birini (“Miftah-ı Teşrih”, 1873) kaleme alıyor, ayrıca kendisine tevdi edilen resmi görev üzerine Arapça ve Farsça tıbbi kaynaklardan tercüme yoluyla Türkçe tıp terimleri oluşturuyor; bu alandaki hizmetlerinden padişah nişanıyla ödüllendiriliyor; payitahtın önde gelen idari ve askeri zevatına özel hekimlik yapıyor. 1877-1878 Rus-Osmanlı Savaşı’nın başlamasıyla Rusya yandaşlığı ayyuka çıkan Bulgar Ekzarhı Antim I’e yakınlığından ötürü, Dr. Hristo Stambolski İstanbul’dan Yemen’e uzaklaştırılıyor (1877-1878). Sana Merkez Hastanesi’nde görev yaptığı sırada Medine kurdu diye bilinen ve Türk askerin mustarip olduğu salgın hastalığın kökünü kazımayı başarıyor. Bu kitapta  Bulgar hekimin hayatının son deminde kaleme aldığı hatıratının Yemen’i kapsayan bölümüne ek olarak Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane’deki talebeliği ve muallimliği sırasında karşılaştığı ilginç tıbbi vakalara da yer veriliyor.