Kitabda sovet dön?mind? adının düşm?n qismind? bel? ç?kilm?si qadaqan olunmuş dinşünas alim, içtimai siyasi xadim, t?cüm?çi, neç? neç? kitabın mü?llifi, Qafqaz İslam Ordusunun zabiti Axund Yusif Ziya Talıbzad?nin h?yatı v? f?aliyy?ti kulturoloji yanaşmadan t?dqiq olunur. İlk d?f? olaraq Y.Z.Talıbzad?nin ictimai-siyasi v? pedaqoji f?aliyy?ti, ?d?bi-b?dii v? kulturoloji yaradıcılığı dövrün m?d?ni prosesl?ri kontekstind? araşdırılırmış, Az?rbaycan, Türkiy? v? Orta Asiyadakı türkçülük v? islamçılıq h?r?katları fonunda t?qdim edilmişdir. Y.Z.Talıbzad?nin ittihadçılıq yönünd?ki f?aliyy?tind? Türkiy? ictimai-siyasi v? m?d?ni mühitinin t?sirl?ri araşdırılmışdır. ?dibin milli ideallar uğrundakı mübariz?si dövrün mür?kk?b v? ziddiyy?tli hadis?l?ri il? v?hd?td? t?hlil edil?rk?n onun H.Z.Tağıyev, N.N?rimanov, ?nv?r Paşa kimi ş?xsiyy?tl?rl? olan münasib?tl?rin? xüsusi ön?m verilmişdir.
(Kitapta Sovyet döneminde adının düşman olarak bile anılması yasak edilen din âlimi, sosyal - siyaset adamı, mütercim, birçok kitabın müellifi, Kafkas İslam Ordusunun subayı Ahund Yusuf Ziya Talipzade’nin hayatı ve faaliyeti kültürel bakış açısından inceleniyor. İlk defa olarak Y. Z. Talipzade’nin toplumsal-siyasal ve eğitsel faaliyeti, edebi-bedii ve kültürel yaratıcılığı (sanatçılığı) devrin kültürel süreçleri temelinde araştırılmış, Azerbaycan, Türkiye ve Türkistan’daki Türkçülük ve İslamcılık hareketleri arka planında sunulmuştur. Y. Z. Talipzade’nin İttihatçılık yönündeki faaliyetinde Türkiye toplumsal-siyasal ve kültürel çevresinin etkileri de araştırılmıştır. Edibin milli ülküler uğrundaki mücadelesi, devrin karmaşık ve birbiriyle çatışan olayları ile birlikte tahlil edilirken, onun H. Z. Tağıyev, N. Nerimanov, Enver Paşa gibi şahsiyetlerle olan ilişkilerine özel önem verilmiştir.)
