Zorunlu Geçit Hakkı

Türk Medeni Kanunu m.747'de öngörülen "zorunlu geçit hakkı" istemlerinin uygulamada en uzun süre yargılama süreci gerektiren davalar olduğu gözlenmektedir. Tek bir yasal maddeye dayalı bu tür isteklere ilişkin yargı kararları incelendiğinde, aynı nitelikli bu tür davaların hep aynı nitelikte bozma nedenlerine tabi tutulduğu anlaşılmaktadır. Özel Dairenin (14.HD) yargı denetimini yaptığı tüm dava dosyalarındaki kararlara ilişkin bozma nedenlerinin, Dairece kabul edilen ve açıklanan ilkelere aykırı olduğu vurgulanmıştır.

Geçit hakkı kurulması için geçit ihtiyacı duyulan taşınmazın genel yola hiç veya yeteri kadar bağlantısının bulunmaması gerekmektedir. Geçit yolu saptanırken komşuluk hukuku ve fedakarlığın denkleştirilmesi ilkeleri gözetilmelidir.

Bu tür davalarda uygun güzergah seçimindeki tutarsızlık bozma kararlarının özünü oluşturmaktadır. Bilirkişilerce düzenlenen rapor ve ekindeki krokilerde saptanan güzergahlar içinde uygun alternatifin seçiminde zaaf gösterilmesinin en yoğun bozma nedeni olduğu görülmektedir.

Kitabın birinci bölümde; zorunlu geçit hakkı davalarında özel dairece benimsenen ilkeler, ikinci bölümde; zorunlu geçit hakkı kurulmasının amacı ve koşulları, üçüncü bölümde; zorunlu geçit hakkını ilgilendiren ve uygulamayı yönlendiren usul ve esasla ilgili ilkeler ve açıklamalar ayrıntılı şekilde Yargıtay ve BAM kararları eşliğinde incelenmiş, ek bölümde ise; zorunlu geçit hakkı kurulmasına ilişkin TMK 747.maddeyle ilişkili Yargıtay ve BAM kararları konularında göre sistemleştirilerek tarih sırasına göre sıralanmıştır.